W sobotę, 11 września, w Trenton, NJ udziałem w uroczystej mszy św., odprawionej w kościele św. Jadwigi, rozpoczęli celebrację jubileuszu stulecia istnienia członkowie 81. Placówki Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce (SWAP), która została założona dokładnie w niedzielę, 4 września 1921 roku, z inicjatywy byłych żołnierzy Armii Polskiej we Francji zwanej Błękitną Armią. Wydarzenie to wpisuje się jubileuszowe obchody organizowane przez Stowarzyszenie w wielu miejscach Stanów Zjednoczonych, jako że 1921 to rok powołanie do życia SWAP w Ameryce.
Bankiet z okazji stulecia
W kościelnej ławie zajęli miejsca członkowie Stowarzyszenia, członkinie reaktywowanego wiosną tego roku Korpusu Pomocniczego Pań (KPP) przy Placówce 81 oraz zaproszeni goście, wśród których znaleźli się przedstawiciele innych placówek i okręgów SWAP oraz organizacji wojskowych i instytucji polonijnych. Mszę celebrował proboszcz parafii św. Jadwigi w Trenton ksiądz doktor Jacek Łabiński.
Po nabożeństwie obecni zebrali się pod pomnikiem Weteranów, gdzie odbył się apel poległych, a delegacje członków placówki i Korpusu Pomocniczego Pań złożyły wieńce pod pomnikami Weteranów i ks. Jerzego Popiełuszki.
Po krótkiej sesji zdjęciowej przemaszerowano ulicami miasta do sali bankietowej Ambassador przy New York Ave, gdzie ponad sto osób, członków Stowarzyszenia oraz zaproszonych gości, spotkało się na jubileuszowym bankiecie.
W gronie gości honorowych obecni byli między innymi: ks. doktor Jacek Łabiński, ppłk Jarosław Oleskiewicz – doradca wojskowy Rzeczypospolitej Polskiej przy Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku, Barbara Milewski – dyrektor Polsko-Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej Oddział w Trenton, dr Janusz Romański – honorowy prezes Polonia Technica i I Wicekomendant Okręgu 10 , Donna Chmara – prezes Polish Arts Club of Trenton NJ, Zbigniew Bielski – przedstawiciel zarządu głównego SWAP, Andrzej Maciejewiecz – dyrektor wykonawczy Fundacji SWAP, komendant Okręgu X SWAP – Tony Plotka oraz komendant Okręgu IV Waldemar Ogorzałek.
Jubileuszowa uroczystość
Uroczystość rozpoczęto od wprowadzenia pocztów sztandarowych i odśpiewania hymnów narodowych Polski i Stanów Zjednoczonych. Uczestników jubileuszowej uroczystości powitali w imieniu gospodarzy Agnieszka Mrozik z Korpusu Pomocniczego Pań w Trenton oraz Antoni Plotka z placówki 81 SWAP, po czym głos zabrali goście honorowi, którzy gratulowali rocznicy i składali życzenia członkom Placówki 81. Miłym zaskoczeniem dla gospodarzy było wręczenie im pamiątkowych dyplomów od kolegów z Placówki 119 z Hartford, Connecticut, które, w dowód wdzięczności za współpracę między placówkami, wręczył komendant placówki Stanisław Świecki.
Odczytano również listy gratulacyjne, które nadeszły do placówki. Życzenia przesłali m.in.: Adrian Kubicki – konsul generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Nowym Jorku, attache obrony przy ambasadzie RP Cezary Wiśniewski, zarząd główny SWAP w Nowym Jorku oraz naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk.
Część oficjalną przyjęcia zakończono wręczeniem gościom honorowym pamiątkowych statuetek oraz uhonorowaniem okazjonalnymi medalami „100 lat SWAP” członkiń Korpusu Pomocniczego Pań w Trenton. „Korpusianki” dzięki staraniom jednego z członków trentońskiej placówki, Andrzeja Żukowskiego, wznowiły działalność wiosną tego roku. – Po latach namów i starań nasza placówka w końcu będzie miała również damską reprezentację – powiedział Andrzej Żukowski. – Nie ukrywam, że był to jeden z ważniejszych celów mojej działalności w placówce i jestem szczęśliwy, że w końcu mi się udało – dodał.
Po gratulacjach i życzeniach przyszła kolej na część artystyczną przygotowaną przez młodzież z Polskiej Szkoły przy Parafii św. Jadwigi w Trenton pod kierunkiem Anny Napierały. Był to krótki spektakl historyczno-poetycki opowiadający o genezie powstania Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce, a w szczególności Placówki 81. Ukoronowaniem części artystycznej było wspólne odśpiewanie „Sto lat” dla weteranów i wręczenie im symbolicznych róż.
Sto lat historii
Integralną częścią uroczystości była wystawa zatytułowana „100 lat historii”, prezentująca fotografie i dokumenty dokumentujące dorobek trentońskiej placówki oraz pamiątki weteranów. Pomysłodawcą i głównym organizatorem wystawy jest znany polonijnej społeczności Grzegorz Tymiński oraz korpusianka Agnieszka Mrozik, którzy wybrali i przygotowali wystawowe eksponaty. Siłą rzeczy to tylko skromna część materiałów archiwalnych. Większość wystawianych eksponatów można zobaczyć również w wersji cyfrowej, ponieważ jednym z elementów wystawy jest pokaz slajdów prezentujący krótki zarys historii placówki, dużą część eksponatów oraz skromną galerię zdjęć. Slajdy można obejrzeć obecnie w serwisie Youtube pod tytułem „Placówka 81 SWAP w Trenton Sto lat historii”.
– Chcielibyśmy, aby nasza wystawa trafiła do jak najszerszej liczby odbiorów, dlatego będziemy szukać miejsc i okazji, aby ją zaprezentować nie tylko u nas, lokalnie w Trenton, ale także polonijnej społeczności spoza naszych okolic. Mamy wiele planów, ale póki co to tylko plany, więc nie będziemy zdradzać szczegółów – mówią twórcy wystawy.
Placówka 81 SWAP jest organizacją trwale wpisaną w polonijny pejzaż New Jersey i Pensylwanii. Jubileusz, zwłaszcza tak doniosły jak 100-lecie, to dobra okazja do podsumowania przeszłości, ale również planów na przyszłość. – Jesteśmy dumni z tego, że przez minione sto lat udało nam się wytrwać i kontynuować myśli i idee, jakie towarzyszyły twórcom naszego Stowarzyszenia – mówił Andrzej Maciejewicz, dyrektor wykonawczy Fundacji SWAP.
– Po dziś dzień czynnie bierzemy udział w obchodach uroczystości i świąt narodowych na terenie New Jersey, Pensylwanii i Nowego Jorku. Praca i wysiłek włożony w działalność Stowarzyszenia w Trenton przyniosły na przestrzeni minionych lat wiele pozytywnych efektów. Przykładem może być zakupienie w latach trzydziestych ubiegłego stulecia budynku przy ulicy Grand No. 12 w Trenton, któremu nadano nazwę „Domu żołnierza polskiego”. Do dziś mieści się tam siedziba naszej placówki, a sam budynek służy nie tylko członkom stowarzyszenia, ale od wielu lat pełni również rolę miejsca spotkań lokalnej społeczności polonijnej. Staramy się, aby nasza działalność była wzorem dla młodszego pokolenia, tak jak osiągnięcia poprzednich są wzorem dla nas. Nie sposób tu nie wspomnieć o roli, jaką odegrała placówka 81 i Okręg X w ustanowieniu święta Żołnierzy Wyklętych i wpisania go na stałe w kalendarz obchodów nie tylko w Amerykańskiej Częstochowie, ale i w innych miejscach pamięci narodowej. Bardzo ważnym aspektem naszej działalności jest zmotywowanie i przyciągnięcie do nas jak największej rzeszy młodszych od nas. Nie chcemy, aby wysiłek założycieli i twórców naszego Stowarzyszenia przeszedł do historii. Marzymy o tym, aby znaleźć godnych kontynuatorów naszych tradycji – podsumował.
Agnieszka Mrozik
Więcej zdjęć na: https://bialyorzel24.com/stulecie-81-placowki-swap-w-trenton/
