„Tylko prawda może nas wyzwolić. Prawda, która niczego nie pomija, nie boi się nazwać zbrodni po imieniu, prawda, która niczego nie przemilcza, ale prowadzi do przebaczenia i pojednania” – myśl ta przyświecała obchodom upamiętniającym 79. rocznicę zbrodni wołyńskiej oraz 77. rocznicę obławy augustowskiej, które miały miejsce w niedzielę 10 lipca pod Pomnikiem Husarza na cmentarzu w Amerykańskiej Częstochowie.
Echa historii
– Nie o zemstę, ale o pamięć wołają ofiary – powiedział Grzegorz Tymiński, szef Stowarzyszenia Pamięć, rozpoczynając uroczystość. Przypomniał zgromadzonym historię tragicznych wydarzeń na Wołyniu i w Małopolsce wschodniej oraz w okolicach Augustowa.
11 lipca 1943 roku w około 100 miejscowościach na Wołyniu doszło do największej fali mordów na Polakach dokonanych przez ukraińskich nacjonalistów. Tylko tego dnia zginęło ok. 8 tys. Polaków – głównie kobiet, dzieci i starców. Zamordowano również wielu kapłanów. Łącznie w wyniku ludobójstwa, które trwało w latach 1942-1947, zostało zamordowanych ponad 100 tys. Polaków.
12 lipca 1945 roku oddziały Armii Czerwonej i NKWD, wspomaganej przez funkcjonariuszy UB oraz żołnierzy 1. Praskiego Pułku Piechoty, dokonały pacyfikacji terenów Puszczy Augustowskiej i jej okolic. Około 600 Polaków po aresztowaniu zostało wywiezionych w nieznanym kierunku i ślad po nich zaginął. Najprawdopodobniej zostali wywiezieni w okolice Grodna i tam zamordowani. Była to największa zbrodnia na Polakach po zakończeniu II wojny światowej.
Pamięć o ofiarach
Przeor zakonu paulinów o. Marcin Ćwierz, który poprowadził modlitwę za ofiary zbrodni wołyńskiej i augustowskiej, powiedział: „W naszej historii są miejsca, które się zabliźniły, ale ciągle przypominają nam o tym, co się wydarzyło. Takimi miejscami są Wołyń czy Augustów. Trudno o tym zapomnieć. Nie chcemy o tym zapomnieć. Chcemy to pielęgnować, żeby uczyć się przebaczenia i miłości, która jest też trudna, której największym przykładem dla nas jest krzyż Jezusa Chrystusa. Ten sam krzyż kiedyś, prawie 80 lat temu, ponieśli nasi rodacy niewinnie zamordowani, za to tylko, że byli Polakami. Ten krzyż również my niesiemy, ale już patrzymy na ten krzyż inaczej, przez pryzmat przebaczenia”.
Pamięć zamordowanych Polaków zgromadzeni uczcili minutą ciszy, złożeniem kwiatów i zapaleniem zniczy pod Pomnikiem Husarza. Po zakończonej uroczystości na cmentarzu wszyscy udali się do kościoła, aby wspólnie uczestniczyć w mszy świętej.
W Obchodach Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa na Wołyniu wzięła udział Polonia oraz organizacje polonijne, wśród nich: Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce na czele z komendantem głównym Tadeuszem Antoniakiem, I wicekomendantem Antonim Płotką, dyrektorem wykonawczym Fundacji SWAP Andrzejem Maciejewiczem, adiutantem finansowym Zygmuntem Bielskim i redaktorem naczelnym „Weterana” Teofilem Lechowiczem. Obecni byli również weterani z Placówek: 81 z Trenton, NJ z komendantem Stanisławem Radgowskim, 36 z Clifton, NJ z Grzegorzem Głowaczem oraz 12 z Bensalem, PA z Januszem Romańskim, przedstawicielki Korpusu Pomocniczego Pań z Clifton i Trenton oraz przedstawiciele Związku Harcerstwa Polskiego.
Grzegorz Tymiński
Stowarzyszenie Pamięć
opr. WEM
