„Ogrody zdrowia – pierwsze polskie zielniki drukowane”, „O praktycznym zastosowaniu zielników”, „Ku ilustracji naukowej” to tytuły modułów, które składają się na ekspozycję online poświęconą najdawniejszym polskim zielnikom drukowanym. Wystawa przygotowana przez wydział „Artes Liberales” UW i Muzeum Historii Polski przy współpracy badawczej Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej UAM dostępna jest w polskiej i angielskiej wersji językowej na międzynarodowej platformie Google Arts&Culture.
Wystawa składa się z trzech modułów. Pierwszy poświęcony jest historii herbariów wydanych w Polsce – od poematu o właściwościach leczniczych Aemiliusa Macera z 1532 roku po różne edycje popularnego w całej Europie tzw. ogrodu zdrowia (hortus sanitatis) w wykonaniu Stefana Falimirza, Hieronima Spiczyńskiego i Marcina Siennika. Moduł do obejrzenia TUTAJ.
Drugi moduł opowiada o praktycznym zastosowaniu zielników. Informacje o leczniczych właściwościach roślin, zwierząt czy kamieni miały ogromną wartość i cieszyły się popularnością. Najdawniejsze polskie encyklopedie zielarskie i medyczne – farmakopee przedstawiają porady, jak ukoić rozmaite bóle, zaleczyć rany, poprawić urodę. Jak sporządzać medykamenty, puszczać krew, stawiać bańki, a także jak pomóc ludziom i zwierzętom w ich chorobach. Często także w oparciu o właściwości magiczne różnych substancji czy obiektów natury. Moduł do obejrzenia TUTAJ.
Trzeci moduł przedstawia drogę ku ilustracji naukowej. Już od renesansu na kartach zielników przedstawiano rośliny malowane z natury, a wraz z narodzinami drukarstwa dekorację iluminowaną zastąpiono drzeworytniczą. Wydawane w Polsce zielniki także zdobiły liczne drzeworyty, czasem wtórnie kolorowane. Najbogatszą szatę graficzną przedstawia zielnik Szymona Syreniusza, wydany już po jego śmierci w 1613 r. dzięki staraniom i funduszom miłośniczki botaniki − Anny Wazówny, siostry Zygmunta III. Moduł do obejrzenia TUTAJ.
Koncepcja i teksty: dr hab. Katarzyna Krzak-Weiss, prof. UAM, dr hab. Aleksandra Jakóbczyk-Gola
