Trybunał Konstytucyjny został zamieniony w polityczną marionetkę; przygotowaliśmy dwie koncepcje reformy tej instytucji – powiedział w środę lider Polski 2050 Szymon Hołownia. Jedna z propozycji zakłada m.in. likwidację TK. Hołownia poinformował też, że do Polski 2050 dołączył adwokat Jacek Trela.
Trybunał Konstytucyjny wznowił w środę rozprawę ws. wykonywania środków tymczasowych unijnego trybunału, które dotyczą funkcjonowania sądownictwa w Polsce. Pytanie prawne w tej sprawie zostało skierowane do TK przez Izbę Dyscyplinarną SN. Nastąpiło to po postanowieniu TSUE z kwietnia zeszłego roku, w którym unijny trybunał zobowiązał Polskę do natychmiastowego zawieszenia stosowania przepisów dotyczących Izby Dyscyplinarnej w sprawach dyscyplinarnych sędziów.
Na środowej konferencji prasowej Szymon Hołownia ocenił, że w TK trwa polityczny spektakl, niemający nic wspólnego z troską o prawo. „To spektakl polityczny obliczony na jutrzejsze orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości UE” – mówił Hołownia, wskazując, że Julia Przyłębska i sędziowie TK chcą „pokazać Unii Europejskiej kły i pazury”.
„Te ich zabawy z prawem i z Polską w UE będą nas wszystkich – a nie tylko ich – kosztowały naszą przyszłość, przyszłość naszych dzieci, ale też i pieniądze” – mówił lider Polski 2050.
Zwracał uwagę, że Polsce grożą milionowe kary za nieprzestrzeganie unijnego prawa. „To nie będą pieniądze, które zapłaci Jarosław Kaczyński albo Julia Przyłębska. To będą nasze pieniądze, które mogliśmy wydać na tysiące innych rzeczy potrzebnych dzisiaj w tej postpandemicznej sytuacji, w której się znajdujemy” – dodał.
Hołownia poinformował też, że do Polski 2050 dołącza Jacek Trela, adwokat, w latach 2016–2021 prezes Naczelnej Rady Adwokackiej.
Trela oświadczył, że dołącza do ruchu, ponieważ program Polski 2050 jest programem „propolskim”. „Chcemy budować Polskę dla ludzi, dla nas, dla młodego pokolenia, dla starszego pokolenia, dla wszystkich” – mówił.
Hołownia poinformował, że Instytut Strategie 2050 przygotował dwie propozycje na „rozwiązanie problemu Trybunału Konstytucyjnego”, który – w jego ocenie – został zamieniony w „polityczną marionetkę”. „Jesteśmy ugrupowaniem, który nie tylko wyraża swój protest, swój gniew i sprzeciw, ale ma pomysł, co z tym zrobić” – dodał.
Pierwszą, „radykalną” koncepcję przedstawił przedstawiciel zespołu ustrojowego Instytutu Strategie 2050 dr hab. Dawid Sześciło. Zakłada ona likwidację Trybunału Konstytucyjnego i uczynienie z każdego sądu w Polsce sądu konstytucyjnego. „Ten model zakłada, że każdy sąd – rozstrzygając indywidualne sprawy obywateli – może decydować o tym, czy przepis ustawy, czy rozporządzenia, na podstawie którego ma orzekać, jest zgodny z konstytucją i może być stosowany” – mówił Sześciło.
Podkreślił, że koncepcja „radykalna” przewiduje również powołanie Rady Konstytucyjnej, która miałaby kompetencje do tego, by w toku prac parlamentarnych wydawać opinie o konstytucyjności projektowanych ustaw. „Ponadto, planujemy, by każdy sąd, który w swoim postępowaniu decyduje o odmowie zastosowania przepisów niezgodnych z konstytucją, musiał o tym informować Sejm i Rzecznika Praw Obywatelskich” – dodał Sześciło.
Dr Marcin Radwan-Röhrenschef z Instytutu Strategie 2050 przekazał, że druga – bardziej umiarkowana – koncepcja zakłada utrzymanie instytucji TK i przeprowadzenie w nim zasadniczej reformy. „To będzie wymagało wyłonienia zupełnie nowego składu TK, w zupełnie inny sposób: 1/3 składu byłaby wyłaniana przez parlament, 1/3 przez korporacje prawnicze i KRS, a 1/3 przez konwent marszałków województw” – mówił.
„TK musiałby mieć też zmienioną funkcję, musiałby skoncentrować się na tym, co powinno być solą jego działalności – na rozpoznawaniu skarg konstytucyjnych i pytań prawnych od sądów. Dlatego zasadniczemu ograniczeniu musiałaby ulec ilość podmiotów składających wnioski abstrakcyjne do TK” – podkreślił Radwan-Röhrenschef.
Wskazywał, że obie koncepcje wymagają zmiany konstytucji. „Mamy nadzieję, że taki konsensus konstytucyjny będzie można zbudować, bo inaczej ta instytucja przestanie pełnić swoją funkcję w państwie” – dodał.
Na czwartek 15 lipca planowane jest ogłoszenie orzeczenia TSUE w sprawie skargi Komisji Europejskiej dotyczącej wprowadzonego w Polsce nowego modelu odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów. Jest to ta sprawa, w której 8 kwietnia ub. r. TSUE wydało postanowienie o zastosowaniu środków tymczasowych ws. Izby Dyscyplinarnej SN.
Aleksandra Rebelińska/PAP
