Szacuje się, że blisko 3 lata w życiu człowieka wypełniają przeziębienia i grypy, a dobiegając 70-ki ma się za sobą co najmniej 200 poważnych infekcji. Ludzki organizm to swoiste pole bitwy: są na nim drobnoustroje i układ immunologiczny – silniejszy lub słabszy, to zależy też od nas, bo odporność można wzmacniać. Warto o tym pamiętać zwłaszcza jesienią.
Natura wyposażyła nas w kilka barier ochronnych. Pierwsze z nich to skóra (powłoka obronna dla całego ciała) i błony śluzowe (strzegą oczu, nosa, ust, uszu). Jeśli nie zatrzymają one wirusów i bakterii, te natrafiają na drugą linię obrony.
Jak broni się organizm?
Do niszczenia intruzów przyczyniają się białe krwinki – leukocyty. Gdy i ta odporność (zwana ogólną) zawiedzie, do walki stają przeciwciała wytwarzane przez komórki tkanki limfatycznej. Zapewniają one odporność swoistą, wykorzystującą mechanizmy obronne, skierowane przeciw wirusom poszczególnych chorób. Gdy rozpoznają wroga (np. grypę), atakują, a towarzyszy temu reakcja zapalna organizmu, np. gorączka czy ból gardła (to, co u wielu wywołuje panikę, jest dobrodziejstwem dla organizmu). Choć brzmi to paradoksalnie, odporności nabieramy również poprzez infekcje. Każde wtargnięcie do organizmu szkodliwych drobnoustrojów powoduje powstanie komórek pamięci odpornościowej. Zapamiętują one, jak wygląda napotkany wirus. Cierpliwie czekają w węzłach chłonnych. Gdy ten sam wirus powróci, komórki pamięci odpornościowej rozpoczynają produkcję przeciwciał zwalczających infekcje.
Co możemy zrobić sami?
Naturalną fortecę obronną można wzmacniać nie tylko poprzez leki i szczepionki, ale też przyjemniejsze, proste sposoby, zwłaszcza poprzez aktywność ruchową, odpowiednią dawkę snu, redukcje używek i zmiany na talerzu. Codziennie trzeba jeść cytrusy, a także różne warzywa, nie pomijając kapusty i papryki. To nieocenione źródła witamin, m.in. uodparniającej C. Dużo jej zawierają tez owoce róży i natka pietruszki. Tarczę obronną dla zdrowia tworzy też witamina E. Jest ona m.in. w orzechach, nabiale, olejach roślinnych. Do odporności potrzebny jest również selen (w kukurydzy, brokułach, cebuli, tuńczyku), cynk (mięso, ryby, jajka, razowe pieczywo, groch) oraz żelazo (wątróbka, mięso, ziarna). Codziennie warto pić jogurt lub kefir, których żywe kultury bakterii chronią przed infekcjami. Do potraw należy dodawać czosnek, zawierający allicynę – ma właściwości przeciwbakteryjne. Jest dużo roślin, które wspomagają pracę układu odpornościowego. Do nich należą: echinacea, żeń-szeń, imbir, owoce noni, aloes, grejpfruty. Jedne można spożywać w naturalnej postaci, inne dostępne są w preparatach sprzedawanych bez recept. Wzmacniająco działa też tran i miód.
Polecane przepisy
Rozgrzewająca zupa dyniowa
Składniki:
- 2 szklanki pokrojonej w kostkę dyni
- 1 l bulionu warzywnego
- 1 cebula
- 2-3 ząbki czosnku
- 1/2 łyżeczki startego imbiru
- pieprz kajeński
- gęsta, kwaśna śmietana
- sól, pieprz
Cebulę podsmażyć na oliwie razem ze startym imbirem. Gdy cebula zmięknie, dodać przeciśnięty przez praskę czosnek, przesmażyć chwilę. Następnie dodać kawałki dyni. Przyprawić solą i pieprzem. Przełożyć całość do garnka, zalać bulionem i ugotować.
Kiedy warzywa będą miękkie, zmiksować zupę, doprawić do smaku i dodać wedle uznania pieprz kajeński. Zupę przekładać na talerze, udekorować kleksem ze śmietany, posypać delikatnie pieprzem kajeńskim.
Wzmacniająca herbata z imbirem
Składniki:
- klasyczna herbata
- korzeń imbiru
- miód
- woda
Z korzenia imbiru odcinamy około półcentymetrowy kawałek, a następnie rozdrabniamy go. W garnuszku gotujemy pół litra wody, dodajemy imbir i gotujemy około 3 minuty. Następnie w tym wywarze zaparzamy herbatę (z torebki lub liściastą) i gotujemy przez pięć minut. Kolejne pięć minut trzymamy napój pod przykryciem. Gdy nieco przestygnie, słodzimy do smaku np. miodem.
Halina Kossak
