Trauma dziecięca to bardzo poważny stan, który będzie miał swoje konsekwencje w przyszłości. Trauma w języku greckim oznacza ranę. Używa się tego pojęcia zarówno w odniesieniu do samego nieszczęśliwego zdarzenia, jak i związanego z nim cierpienia psychicznego. Wpływa na rozwój dziecka, jego zachowanie, postępowanie, dokonywanie życiowych wyborów. Dzieci straumatyzowane częściej chorują, skarżą się na bóle głowy, brzucha, nudności. Są wycofane i nieśmiałe lub wręcz przeciwnie, nadmiernie pobudzone. Starają się za wszelką cenę rozładować stres i strach, sięgając po używki lub podejmują inne niekoniecznie dobre decyzje.
Dziecięca trauma niesie za sobą poważne konsekwencje. Trauma, a szczególnie jej chroniczna lub złożona odmiana, wywiera destrukcyjny wpływ na rozwój dziecka. Odbiera mu poczucie bezpieczeństwa, stałości i przewidywalności. Zaburza istniejące relacje, a także utrudnia budowanie tych przyszłych. Doświadczenie traumatyczne dziecka polega na byciu ofiarą lub świadkiem zdarzenia, które stanowi rzeczywiste lub domniemane zagrożenie dla jego życia i zdrowia, jak również innych, a w szczególności, bliskich mu osób.
Wszechobecny lęk sprawia, że dziecko znajduje się w stanie permanentnego zagrożenia i stałego alertu, w konsekwencji czego znaczna część życiowej energii i aktywności, zamiast koncentrować się na zabawie, uczeniu się, współpracy i eksploracji świata, skierowana jest na identyfikację potencjalnego niebezpieczeństwa oraz unikania jego konsekwencji.
Każda wojna była, jest i będzie koszmarem i okrucieństwem wobec jej bezpośrednich i pośrednich uczestników, zostawiając traumatyczne przeżycia nieraz na całe życie. Niezależnie od metod, rodzaju używanej broni, coraz nowocześniejszego i bardziej precyzyjnego sprzętu zawsze niesie ze sobą śmierć, zniszczenie i cierpienie ludzi. Można w miarę szybko odbudować zbombardowane domy, ale rany w ludzkiej psychice leczy się bardzo długo, czasami trwa to kilkadziesiąt lat. To, co widzimy obecnie, jest przerażające i będzie miało ogromne konsekwencje w prawidłowym rozwoju dzieci i młodzieży, które zostały narażone na takie traumatyczne doświadczenia.
Z konsekwencjami ostrej traumy u dzieci i młodzieży można się spodziewać szeregu postaci objawów, charakterystycznych dla PTSD (zespołu stresu pourazowego). Należą do nich koszmary senne, natrętne wspomnienia, intensywne, z pozoru nieadekwatne, reakcje na zewnętrzne bodźce, takie jak, sygnały dźwiękowe, świetlne, przedmioty, zapachy, smaki, kształty, kolory, zwane wyzwalaczami lub mechanizmami spustowymi. Już kiedyś to przeżywaliśmy, starsze pokolenia pamiętają agresję, strach i niepewność.
Rówieśników Baczyńskiego nauczono, że nie ma miłości, litości, sumienia, a podczas snu widzieli oni swych najbliższych, którzy zginęli. O pięknej lirycznej „Elegii o chłopcu polskim” napisał autor o zabranym dzieciństwie, o tragicznym, gwałtownym wejściu w dorosłe życie.
Dlatego władza sprawowana mądrze może przynieść narodowi i społeczeństwu wiele dobrego – wzbogacić je materialnie, duchowo, moralnie. Taki sposób rządzenia liczący się z jednostkami ludzkimi, ich dążeniami, pragnieniami i ambicjami spełniać musi jeden podstawowy warunek – musi dawać poczucie wolności, swobody, bezpieczeństwa. Godne ludzkie życie z poszanowaniem wszelkich praw człowieka powinno być jej gwarantem. Nie może ona odbierać wiary w sens działań, sprzeczne z jej założeniami byłoby posługiwaniem się przymusem, jakąkolwiek formą nacisku.
Sylwia Wadach Kloczkowska
Bibliografia:
- https://zdrowie.radiozet.pl/Ciaza-i-dziecko/Zdrowie-dziecka/Dziecieca-trauma-konsekwencje.-Czym-grozi-trauma-u-dziecka
- https://szkola-edukacja.pl/content/81837-wykaz-ze-wojna-miala-niszczacy-wplyw-na-psychike-czlowieka.html
- https://zdrowie.radiozet.pl/Ciaza-i-dziecko/Zdrowie-dziecka/Trauma-u-dziecka-jak-rozpoznac-objawy-dzieciecej-traumy
