Wiosna − jedna z czterech pór roku w przyrodzie. Wiosną świat budzi się po zimowej drzemce, topnieje śnieg, ptaki zaczynają wesoło śpiewać, wróciły już z ciepłych krajów i budują gniazda, a zwierzęta wychodzą ze swoich zimowych norek. Słońce zaczyna mocniej przygrzewać, na dworze robi się cieplej, a dni są coraz dłuższe. Codziennie widać jak trawa się zieleni, a na drzewach rozwijają się liście i kwiaty. Świat staje się piękny i kolorowy, przypomina zaczarowaną krainę.
Kiedy zaczyna się wiosna?
Wiosna to pora roku, która zaczyna się z dniem równonocy wiosennej i trwa do przesilenia letniego. 1 marca rozpoczyna się wiosna meteorologiczna. Tę datę wyznaczono na naszej półkuli Ziemi. Po niej nadchodzi wiosna astronomiczna, która zależy od ruchu planet i gwiazd. Rozpoczyna się ona ok. 20 marca. Następnie mamy sztywno wyznaczoną wiosnę kalendarzową, która rozpoczyna się 21 marca.
Skąd wzięła się nazwa wiosny?
To wyraz ogólnosłowiański. Nazwa „wiosna” jest wyrazem rodzimym. Jej początkowa prasłowiańska postać wyglądała najprawdopodobniej w taki oto sposób: „vesna”. Starsza postać omawianego słowa, bez przegłosu, zachowana została w niektórych gwarach (wiesna). Pochodzenie wyrazu „wiosna” można tłumaczyć jego związkami z was–, czyli „świecić” albo z wes– cząstką charakterystyczną dla przymiotnika „wesoły”. Dawniej słowo „wiosna” oznaczało nie tylko porę roku pomiędzy zimą a latem, lecz także rok życia młodej osoby. Liczyło się, ile ktoś ma wiosen – również dlatego, że w naszym klimacie ludzie najczęściej rodzili się na wiosnę. Znaczyło także wiosenne prace polowe. Te dwa dawne znaczenia do dziś zachowały się w niektórych gwarach.
Jak obchodzi się pierwszy dzień wiosny?
Dawniej początek wiosny był okresem wyczekiwanym przez wszystkie kultury. Przykładowo: w starożytnej Mezopotamii istniało święto Akitu, obchodzone było uroczyście z udziałem króla, elit dworskich i kapłańskich. Obchody trwały nawet do kilkunastu dni. Akitu nazywano świętem rolników. Podczas uroczystości wykonywano różne obrzędy, m.in. takie, które miały za zadanie wsparcie zmian w naturze. W dawnej Polsce nadejście wiosny było związane ze świętem Jarych Godów, podczas niego rytualnie topiono lub palono kukłę symbolizującą Marzannę (boginię odrodzenia, zimy i śmierci). Starosłowiański obrzęd przetrwał do dziś. Poza tym w Polsce i niektórych regionach Litwy w tym czasie obchodzi się również Dzień Wagarowicza.
A co się dzieje na świecie?
Pierwszy dzień wiosny w wielu kulturach postrzegany jest jako nadejście czegoś nowego i radosnego. Święto powitania nowej pory roku ma bogatą tradycję na całym globie. W Bułgarii tego dnia przekupuje się Babę Martę, czyli złośliwą staruszkę, która za wszelką cenę chce opóźnić odejście zimy. Bułgarzy w tym dniu obdarowują się gałgankami-amuletami, martenicami, które mają kształt laleczek, są pomponikami lub wstążkami. Z kolei w Macedonii to dzień miłości oraz młodości. Nadejście wiosny kojarzy się z życiem, które zwyciężyło nad śmiercią utożsamianą z zimą. W Japonii najważniejszym punktem obchodów wiosny jest odpędzanie demonów. Norwegowie z kolei świętują wiosnę słodkim poczęstunkiem. Z wiosną związane jest też święto Holi w Indiach, początek Chińskiego Roku oraz Festiwal Ognia w Hiszpanii.
Kto przepowiada wiosnę w USA?
W USA świstak zapowiada jeszcze sześć tygodni zimy… Najsłynniejszy na świecie świstak Phil zobaczył swój cień i wrócił do norki, co oznacza, że zima jeszcze trochę potrzyma. Legenda, podobno rodem z Niemiec, mówi, że jeśli świstak wyjrzy z norki i zobaczy swój cień, czeka nas jeszcze długa zima; jeśli cienia nie będzie – wkrótce przyjdzie wiosna.
Świstak może zobaczyć swój cień, jeśli dzień jest słoneczny. 2 lutego Phil wychodzi ze swej norki, rozgląda się za swym cieniem, po czym szepcze prognozę do ucha przedstawicielowi Klubu Świstaka, oczywiście w swoim świstakowym języku. Przedstawiciel przekłada to na angielski i informuje opinię publiczną. Dzień świstaka jest zawsze wielkim świętem w Punxsutawney, do którego przybywa kilkadziesiąt tysięcy turystów, aby dowiedzieć się kiedy będzie wiosna.
Co przyniesie wiosna na Ukrainie?
Zapowiada sie wczesna wiosna na Ukrainie, dni stają się cieplejsze, a tereny rozmokłe, taka aura może właśnie uratować ten kraj. Prognoza na kolejne tygodnie pokazuje rzeczywiste ocieplenie, wynika z niej, że marzec będzie cieplejszy niż zwykle. Tak jak kiedyś w 1939 roku zima pomogła Finom obronić się przed sowiecką armadą, tak dzisiaj Ukraińców może uratować wczesna w tym roku wiosna. I tego im serdecznie życzę.
Sylwia Wadach Kloczkowska
Bibliografia:
