czwartek, 28 marca, 2024
Strona głównaDziałyRaporty SpecjalnePolonia oburzona dewastacją pomnika bł. ks. Jerzego Popiełuszki

Polonia oburzona dewastacją pomnika bł. ks. Jerzego Popiełuszki

Worek ze śmieciami założony na głowę, odpadki rozsypane wokół cokołu, antypolskie hasła i obraźliwe symbole – tak wyglądał znajdujący się w jednym z parków na nowojorskim Greenpoincie pomnik bł. ks. Jerzego Popiełuszki po akcie wandalizmu, do jakiego doszło 3 maja. Dewastacja zbulwersowała Polonię i odbiła się szerokim echem w mediach, zarówno polskich, jak i lokalnych – polonijnych i amerykańskich. Zbezczeszczenie pomnika poruszyło także lokalnych polityków amerykańskich oraz osoby działające w polonijnych organizacjach. Obecnie teren wokół pomnika przywrócono już do porządku, ale pytanie, jak dbać o polskie miejsca pamięci w Ameryce i w jaki sposób docierać do szerokiego grona odbiorców z przekazem na temat polskiego dziedzictwa, pozostaje otwarte.

Pomnik Popiełuszki, ufundowany przez Polonię, mieści się w najbardziej polskiej dzielnicy Nowego Jorku od 1990 roku. Archiwum Polskiej Szkoły im. bł. ks. Jerzego Popiełuszki z Derby

Do zdewastowania pomnika bł. ks. Jerzego Popiełuszki doszło prawdopodobnie w nocy z 2 na 3 maja. Wokół posągu rozsypano duże ilości śmieci, pomnik oszpecił wymalowany żółtą farbą napis „No Polish”, a na głowę księdza nałożono czarny foliowy worek, w którym zapewne wcześniej znajdowały się rozsypane wokół śmieci. Zdarzenie to zostało zgłoszone odpowiednim służbom, wskutek czego nowojorska policja wszczęła śledztwo w tej sprawie i apeluje o pomoc w wykryciu sprawcy lub sprawców. Dochodzenie prowadzi specjalna grupa zadaniowa ds. przestępstw z nienawiści i traktuje ten incydent jako motywowany uprzedzeniami (tzw. „hate crime”).

Tak wyglądał zdewastowany pomnik rankiem 3 maja. Fot. NYC Police

Dewastacja pomnika

Na temat tego aktu wandalizmu wypowiedział się konsul generalny RP w Nowym Jorku Adrian Kubicki. – Niestety to nie pierwszy raz, kiedy pomnik ks. Popiełuszki został zdewastowany, ale zrobimy, co w naszej mocy, by był to raz ostatni. Jerzy Popiełuszko to nie tylko ksiądz i błogosławiony Kościoła katolickiego, ale również bojownik o wolność, postać, bez której niemożliwe byłoby pokonanie komunizmu w Polsce, co przecież rozpoczęło zmiany w Europie, spowodowało upadek „żelaznej kurtyny” i przywróciło wolność milionom ludzi na świecie. Nowojorczycy doskonale rozumieją i szanują wartości takie jak wolność i tolerancja. Liczymy, że nowojorskie służby wyciągną z tego zdarzenia wnioski i spowodują, że pomnik i skwer Popiełuszki będzie lepiej chroniony. Naszym celem jest zainstalowanie w tym miejscu monitoringu. Dziękuję wszystkim polonijnym organizacjom, które zaoferowały swoją pomoc i zaangażowanie, szczególnie polonijnej młodzieży, która obiecała regularnie zaglądać na skwer i dbać o porządek w tym miejscu – powiedział. Ponadto we wpisie opublikowanym w mediach społecznościowych podkreślił, że pomnik ks. Popiełuszki na Greenpoincie jest ważny dla polskiej społeczności w Nowym Jorku, „mieście stającym w obronie tolerancji i wolności”. – Ksiądz Popiełuszko walczył o te wartości przez całe swoje życie – przypomniał konsul.

Podczas spotkania pod pomnikiem 15 maja konsul generalny Adrian Kubicki przypomniał o wartościach, w obronie których stawał ks. Popiełuszko i za które oddał życie. Fot. Archiwum konsulatu

Głos w tej sprawie zabrali również lokalni politycy. – Ks. Popiełuszko jest bohaterem nie tylko dla Polaków na całym świecie, ale i dla każdego, komu bliskie są prawa pracownicze, prawa człowieka i wolność religijna – stwierdziła członkini zgromadzenia ustawodawczego Emily Gallagher. – Historia Polski jest też historią Greenpointu – podkreśliła. – Po raz kolejny w naszym mieście został popełniony niepokojący akt nienawiści, który nigdy nie może być tolerowany. Zbezczeszczenie pomnika ks. Jerzego Popiełuszki, który oddał życie za wiarę i wolność narodu polskiego, jest obrzydliwe – stwierdził Robert Holden, radny reprezentujący w nowojorskim ratuszu m.in.: Glendale, Maspeth, Middle Village i Ridgewood, w specjalnym oświadczeniu wydanym w tej sprawie. – Nienawiść musi się skończyć. Nowojorczycy muszą się wzajemnie szanować. To, co się stało z pomnikiem ks. Popiełuszki, jest nie do przyjęcia. Możemy prowadzić rozmowy zamiast konfrontacji – przekonywał Toba Potosky, kandydat do Rady Miasta z obejmującego Greenpoint okręgu 33.

Sprawa dewastacji pomnika ks. Popiełuszki szerokim echem odbiła się też po drugiej stronie oceanu. O akcie wandalizmu informowały główne polskie stacje telewizyjne, w tym TVP, TVN i Polsat oraz ogólnopolskie rozgłośnie radiowe. Głos w tej sprawie zabrał też chargé d’affaires ambasady Stanów Zjednoczonych w Polsce Bix Aliu. – Potępiam dewastację pomnika księdza Jerzego Popiełuszki w Nowym Jorku. Mam nadzieję, że sprawcy zostaną szybko odnalezieni i ukarani. Takie akty wandalizmu są niedopuszczalne. USA kultywują pamięć o bohaterach, którzy zapłacili najwyższą cenę walcząc o wolność – napisał na Twitterze.

W plenerowej lekcji historii pod pomnikiem ks. Popiełuszki na Greenpoincie licznie wzięły udział dzieci i polonijna młodzież. Fot. Archiwum konsulatu

„Zło dobrem zwyciężaj!”

Dewastacja pomnika kapelana „Solidarności” oburzyła i poruszyła środowisko polonijne. Działania na rzecz tego, by tę sprawę nagłośnić, podjął Grzegorz Fryc, polonijny działacz, założyciel Kongresu 60 Milionów, prezes Gram-X Promotions, a także inicjator i koordynator akcji #PolishAmericanVote. – Polonijna społeczność jest wstrząśnięta i oburzona aktami wandalizmu, jakie powtarzają się w stosunku do pomnika ks. Popiełuszki – stwierdził. – W Nowym Jorku, na Greenpoincie, żyje wciąż wiele osób, które były członkami ruchu „Solidarność”, są częścią naszej społeczności i ten pomnik symbolizuje także ich walkę, ich zmagania z komunizmem. Te akty wandalizmu są krzywdzące dla wszystkich, którzy cierpieli wskutek komunizmu i zwyczajnie niezgodne z amerykańskim duchem – stwierdził. To z jego inicjatywy w środę, 5 maja, na skwerze obok pomnika ks. Popiełuszki została zorganizowana konferencja prasowa. Udział w niej wziął m.in. konsul generalny RP w Nowym Jorku Adrian Kubicki oraz kandydat na radnego miejskiego Toba Potosky. Na miejscu pojawili się także przedstawiciele mediów – prasy lokalnej i polonijnej oraz kilka amerykańskich stacji telewizyjnych.

10 dni później, w sobotę, 15 maja, pod pomnikiem błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki na Greenpoicie odbyło się spotkanie Polonii oraz przedstawicieli lokalnych władz pod hasłem „Zło dobrem zwyciężaj”, podczas którego oddano hołd kapelanowi „Solidarności”, a Polonia w akcie solidarności zaakcentowała swój przeciw takim przejawom wandalizmu. Odbyła się także akcja informacyjna związana z promocją sylwetki i działalności ks. Popiełuszki oraz przeprowadzono plenerową lekcję historii. Organizatorem wydarzenia był Konsulat Generalny RP w Nowym Jorku we współpracy z polonijnymi organizacjami, które z dużym zaangażowaniem włączyły się w przygotowania. Księgarnia Polonia ufundowała polskie flagi, Polsko-Słowiańska Federalna Unia Kredytowa była sponsorem plakatów i gier użytych podczas wydarzenia oraz słodkich przekąsek dla uczestników, Polskie Stowarzyszenie Młodzieży prowadziło rejestrację w ramach akcji Polish American Vote, a Grzegorz Fryc pomógł w koordynacji całego wydarzenia.

Teren wokół pomnika został uporządkowany, a polonijne organizacje, w tym szkoły i harcerstwo, zobowiązały się do częstszego zaglądania w to miejsce. Na zdj. Maria i Zygmunt Bielski ze Związku Harcerstwa Polskiego. Fot. M. Bielski

Podczas wydarzenia głos zabrał konsul generalny Adrian Kubicki, a następnie politycy, w tym wspomniani wcześniej Emily Gallagher i Toba Potosky, a także Robert Cornegy – członek rady miejskiej w Nowym Jorku i kandydat na prezydenta dzielnicy Brooklyn, Curtis Sliwa – kandydat na burmistrza Nowego Jorku, Lincoln Restler – kandydat do rady miejskiej i Mary Odomirok – przedstawicielka kongresmenki Malony. Krótkie przemówienia wygłosili również Bogdan Ogórek – przewodniczący Rady Dyrektorów PSFUK z Chicago, ks. Emil Parafiniuk z diecezji Brooklyn, organizator Dni Młodzieży w Polsce, porucznik NYPD Tymon Meehan, będący drugą osobą w historii z Nowego Jorku, która otrzymała Kartę Polaka, członek NYPD Pulaski Association, oraz Grzegorz Fryc. Plenerową lekcję historii poprowadził wicekonsul Mateusz Gmura, a reprezentujący PSFUK Bogdan Chmielewski i Krzysztof Matyszczyk złożyli wieniec pod pomnikiem ks. Popiełuszki. W wydarzeniu wzięli udział liczni przedstawiciele i członkowie polonijnych organizacji i stowarzyszeń, w tym na uwagę i docenienie zasługuje bardzo liczny udział dzieci i młodzieży z polonijnych szkół i z harcerstwa, również spoza Nowego Jorku (m.in. ze sztandarem szkolnym przybyła delegacja Polskiej Szkoły im. bł. ks. Jerzego Popiełuszki z Derby, CT).

Misja Polonii

Żywa lekcja historii pod pomnikiem ks. Jerzego Popiełuszki była nie tylko okazją do okazania przez Polonię patriotyzmu i zaangażowania, pogłębienia swej wiedzy na temat życia i działalności bestialsko zamordowanego kapelana „Solidarności”, ale również do zamanifestowania sprzeciwu wobec aktów nienawiści na tle etnicznym oraz do zainteresowania szerzej społeczności, również amerykańskiej, historią Polski i dorobkiem Polaków w Ameryce.

Podjęto również działania zmierzające do zabezpieczenia terenu wokół pomnika monitoringiem, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo dojścia do skutku podobnych aktów wandalizmu w przyszłości. Polsko-Słowiańska Federalna Unia Kredytowa zobowiązała się pokryć koszty instalacji kamer, choć trzeba wziąć pod uwagę, że pomnik jest na terenie parku miejskiego, który podlega jurysdykcji New York City Department of Parks and Recreation, dlatego na instalację monitoringu muszą zostać wydane odpowiednie pozwolenia. Ta sprawa była już jednak podobno wstępnie omawiana podczas ostatniego posiedzenia Rady Dzielnicy Nr 1 (Brooklyn Community Board 1), w której zasiada trzech Polaków: Bożena Kamińska, Artur Dybanowski i Bogdan Bachorowski. Polonijna młodzież zobowiązała się do uprzątnięcia placu, a prezes Centrali Polskich Szkół Dokształcających w Ameryce dr Dorota Andraka zapewniła, że będzie wraz z uczniami często i regularnie odwiedzać skwer celem utrzymania na nim porządku. Podobna deklaracja padła ze strony harcerstwa. Instytut Piłsudskiego natomiast zajął się pośredniczeniem w kontaktach z miastem i policją.

Wygląda na to, że sama dewastacja, choć jest to czyn bez wątpienia zasługujący na potępienie, przyniosła wiele pozytywnych skutków. Faktycznie, można powiedzieć, że zło zostało zwyciężone dobrem, pytanie – na jak długo? Jak dbać w sposób bardziej kompleksowy i długofalowy o wspólne, polskie dziedzictwo? W jaki sposób bardziej skutecznie promować dokonania Polaków i ich wkład w rozwój Ameryki oraz zasługi na rzecz historii świata? Jak zapewnić bezpieczeństwo poświęconym im miejscom pamięci, by faktycznie były one miejscami pamięci, a nie pozostawały w zapomnieniu? W wielu miastach i miasteczkach w Ameryce znaleźć można polskie ślady – monumenty, mniejsze pomniki, pamiątkowe tablice… wszystkie one mówią o czymś ważnym, są niemym krzykiem historii i minionych pokoleń. Czy usłyszymy ten krzyk? Jest to nie lada wyzwanie stojące przed współczesną Polonią, ale ostatnie wydarzenia związane z pomnikiem bł. ks. Jerzego Popiełuszki dają nadzieję, że im podołamy.

Joanna Szybiak


Kim był ks. Popiełuszko?

Urodził się 14 września 1947 r. we wsi Okopy w województwie białostockim. W 1965 r. wstąpił do Metropolitalnego Seminarium Duchownego pw. św. Jana Chrzciciela w Warszawie. 28 maja 1972 r. w katedrze św. Jana Chrzciciela w Warszawie przyjął święcenia kapłańskie z rąk ks. kardynała Stefana Wyszyńskiego, prymasa Polski. W maju 1980 r. zaczął posługę duszpasterską w parafii św. Stanisława Kostki na warszawskim Żoliborzu. To właśnie w tym kościele odprawiał słynne msze w intencji ojczyzny i tych, którzy za nią cierpią. Przybywały na nie delegacje Solidarności z całego kraju, uczestniczyli w nich intelektualiści, aktorzy oraz młodzież. W kazaniach nawoływał, by „zło dobrem zwyciężać” – nawiązując do słów św. Pawła z Listu do Rzymian: „Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj”. Po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. był systematycznie nękany i inwigilowany. Pomimo tego organizował pomoc materialną dla osób internowanych i ich rodzin, wspierał różnego rodzaju inicjatywy społeczne, m.in. pomagał w akcji sprowadzania leków z zachodu. W podziemiach kościoła św. Stanisława Kostki gromadzona była m.in. żywność i leki. 19 października 1984 r. oficerowie SB z IV Departamentu MSW zwalczającego Kościół katolicki dokonali porwania krnąbrnego księdza. Pobili go do nieprzytomności, przywiązali do jego nóg worek kamieni, usta zakleili plastrem, a następnie wrzucili go do Zalewu Wiślanego w pobliżu Włocławka. Zwłoki wyłowiono po kilkunastu dniach. Były tak zmasakrowane, że rodzina identyfikowała je tylko na podstawie znaków szczególnych…

W 1997 r. rozpoczął się proces beatyfikacyjny księdza Popiełuszki, a 6 czerwca 2010 r. na placu Piłsudskiego w Warszawie została odprawiona uroczysta msza beatyfikacyjna. Pośmiertnie został odznaczony Orderem Orła Białego. Ks. Jerzy Popiełuszko zapisał się w historii jako kapelan „Solidarności”, obrońca praw człowieka w PRL, męczennik i błogosławiony. Jego popiersie, ufundowane przez Polonię, od 1990 r. znajduje się w brooklyńskim parku w dzielnicy Williamsburg-Greenpoint w Nowym Jorku, przypominając przechodniom wartości, za które polski kapłan oddał życie. Pomnik kilkukrotnie był dewastowany – już 1990 r. utrącona została głowa księdza, a w 2017 .r pomnik oblano czerwoną farbą.

spot_img

Najpopularniejsze

Ostatnio dodane

- Advertisment -