Zabytki są żywymi świadkami naszej przeszłości. Odzwierciedlają naszą tradycję, kulturę i wartości – powiedziała sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury, generalna konserwator zabytków Bożena Żelazowska podczas obchodów Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w Warszawie.
„Zabytki nie są jedynie obiektami architektonicznymi czy historycznymi. Są one żywymi świadkami naszej przeszłości. Odzwierciedlają naszą tradycję, kulturę i wartości. Każdy zabytek jest unikalną opowieścią o ludziach, którzy kiedyś go stworzyli, o wydarzeniach, które miały w nim miejsce, i o społecznościach, które go pielęgnowały” – powiedziała sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, generalna konserwator zabytków Bożena Żelazowska.
„Dlatego tak ważne jest, abyśmy zrozumieli i docenili znaczenie zabytków oraz podejmowali wysiłki na rzecz ich zachowania. W obliczu zmieniającego się świata, z coraz szybszym tempem urbanizacji i rozwoju, ochrona zabytków staje się niezwykle istotna. Niestety wiele zabytków jest narażonych na zaniedbania, dewastacje i zniszczenie. Dlatego Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków jest doskonałą okazją, aby podkreślić konieczność ich ochrony” – wyjaśniła, dziękując służbom konserwatorskim i wszystkim, którzy na co dzień zajmują się i opiekują zabytkami w Polsce.
„Chcemy zwiększyć świadomość społeczną na temat potrzeby opieki nad zabytkami poprzez edukację i zachęcić do zainteresowania się ochroną dziedzictwa kulturowego. Wspieramy działania prowadzone w tym zakresie przez organizacje społeczne i pozarządowe, instytucje kulturalne i lokalne społeczności w celu zachowania zabytków. Możemy działać na rzecz wprowadzenia skutecznej polityki ochrony zabytków na szczeblu lokalnym, krajowymi i miedzynarodowym. Zapewnienie odpowiednich ram prawnych i regulacyjnych jest kluczowe” – wskazała Żelazowska, dodając, że konieczna stała się zmiana ustawy o ochronie zabytków.
„W Polsce szczególną ochroną są objęte zabytki o statusie pomników historii. To one będą tematem przewodnim tegorocznego Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków. Trzeba pamiętać, że są one nie tylko atrakcją turystyczną, ale także materialnymi pamiątkami, które łączą nas z naszą przeszłością i pozwalają odkryć życie i doświadczenia tych, którzy byli przed nami” – wyjaśniła.
Przewodnim tematem tegorocznych obchodów MDOZ jest jubileusz 30-lecia pierwszych pomników historii oraz 70-lecie konwencji o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego z 14 maja 1954 r. Miejsce centralnych obchodów ma wymiar symboliczny, ponieważ Zamek Królewski wraz z zespołami Starego i Nowego Miasta oraz Krakowskim Przedmieściem jest jednym z pierwszych 15 pomników historii, które w tym roku obchodzą jubileusz uznania ich za pomnik historii.
W ramach obchodów MDOZ 2024 w kwietniu i maju w 18 miastach odbędzie się ponad 20 wydarzeń regionalnych, skierowanych do różnych grup odbiorców, w tym do młodzieży, studentów, rodzin, profesjonalistów oraz pasjonatów dziedzictwa. Wydarzenia te odbędą się m.in. w Muzeum Przyrody i Techniki „Ekomuzeum” im. Jana Pazdura w Starachowicach, Radzie Miasta Krakowa, oddziałach terenowych Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Toruniu i Gdańsku, kolegiacie pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Pannie w Pułtusku, w kościele Świętej Trójcy w Żórawinie, w kościele Matki Bożej Bolesnej w Mariańskim Porzeczu, pałacu Siemczyno, Muzeum Okręgowym w Lesznie, willi Okszy, zamku w Rydzynie i parku Mużakowskim.
Centralne obchody MDOZ 2024 organizowane są przez Narodowy Instytut Dziedzictwa (NID) we współpracy z Biurem Dyrektora Generalnego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz w partnerstwie z Zamkiem Królewskim w Warszawie.
Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków obchodzony jest 18 kwietnia. Święto zostało ustanowione w 1983 r. przez Międzynarodową Radę Ochrony Zabytków (ICOMOS).
„To święto wszystkich osób, które wkładają wysiłek w ratowanie zabytków i opiekę nad nimi: konserwatorów, historyków sztuki i architektury, urbanistów, archeologów i przedstawicieli innych zawodów, pracujących na rzecz ochrony zabytków, a także wszystkich odpowiedzialnych właścicieli, opiekunów i zarządców obiektów zabytkowych” – informuje NID.
Maciej Replewicz/PAP
