Na początku kilka uwag dotyczących spadkobrania w Polsce. Przyjęcie spadku oznacza, że spadkodawca chce dziedziczyć, jak również w jakim zakresie będzie odpowiadał za długi spadkowe.
Spadkobiercy nabywają spadek z chwilą jego otwarcia, tj. w chwili śmierci spadkodawcy, ale nie jest to jednak definitywne, albowiem spadek można odrzucić – stosownie do przepisów Kodeksu Cywilnego.
Spadkobierca ma do wyboru trzy możliwości:
- przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste),
- przyjąć spadek z ograniczeniem odpowiedzialności za długi,
- spadek odrzucić.
Spadkobierca nie może spadku przyjąć częściowo, a częściowo odrzucić, choć ustawa dopuszcza trzy wyjątki, tj. udział z tytułu podstawienia, udział z tytułu przyrostu oraz jeżeli powołany jest z ustawy oraz testamentu – może odrzucić jako spadkobierca testamentowy a przyjąć jako spadkobierca ustawowy.
W razie prostego przyjęcia spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe bez ograniczenia. Odpowiada majątkiem spadkowym odziedziczonym oraz majątkiem osobistym zgromadzonym przez niego do chwili otwarcia spadku (wyjątek – za zapisy zwykłe i polecenia oraz zachowek).
W razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości spadku ustalonego w wykazie inwentarza lub spisie inwentarza.
Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może być złożone w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. W przypadku, gdyby spadkobierca zmarł przed upływem tego terminu, oświadczenie o odrzuceniu może być złożone przez jego spadkobiorców w terminie 6 miesięcy.
Gdzie można przyjąć lub odrzucić spadek
Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku w Polsce może być złożone:
- przed notariuszem,
- w sądzie rejonowym miejsca pobytu lub zamieszkania,
- w sądzie podczas rozprawy spadkowej.
W USA:
- przed konsulem,
- przed notariuszem publicznym danego stanu z poświadczeniem „Apostille”, co do treści najlepiej skontaktować się z polskim prawnikiem.
Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku powinno zawierać:
- imię i nazwisko spadkodawcy, datę i miejsce jego śmierci oraz adres ostatniego miejsca zamieszkania,
- tytuł powołania,
- treść złożonego oświadczenia (kiedy spadkobierca dowiedział się o swoim powołaniu do spadku, kto należy do kręgu osób powołanych do spadku, występujące testamenty i ich miejsca przechowywania, adres spadkobierców, oraz inne dane dot. spadków),
– odpis aktu zgonu, odpisy innych dokumentów np. aktu urodzenia, aktu małżeństwa.
Zmiany prawa spadkowego od 15 listopada 2023 r.
Rodzicom łatwiej będzie chronić dzieci przed zadłużonym spadkiem. Rodzice bez pytania sądu odrzucą schedę spadkową za małoletniego. Kluczowa zmiana ułatwia rodzicom, którzy sami odrzucili spadek, że mogą także odrzucić spadek w imieniu małoletnich dzieci. Do 15 listopada 2023 r. do takich czynności potrzeba było zgody sądu rodzinnego. Stosownie do nowelizacji kc zmiana polega na tym, że rodzice (rodzic), którym przysługuje władza rodzicielska, będą mogli sami odrzucić spadek za dziecko. Tylko w przypadku, gdy np. dziecko zostanie powołane do spadku „obok” rodzica i powstanie konflikt interesów, niezbędna będzie zgoda sądu. Sprawy takie będą rozpoznawane szybciej, albowiem wnioski takie od razu będą składane do sądu spadku, a nie jak przed nowelizacją – do sądu rodzinnego. Złożenie takiego wniosku spowoduje zawieszenie 6-miesięcznego terminu.
Zawężono krąg spadkobierców ustawowych, kiedy brak dzieci i wnuków, małżonka, rodziców i ich zstępnych, spadek przypada dziadkom. Jeżeli któryś z dziadków nie dożył otwarcia spadku, ich udział spadkowy przechodzi na dzieci dziadków i ich dzieci.
Dodatkowo poszerzono przesłanki niegodnego dziedziczenia, do dotychczasowych: umyślnego ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy, nakłonienie go podstępem do sporządzenia lub odwołania testamentu, jego ukrycia, zniszczenia lub podrobienia – dodano uporczywe uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego wobec spadkodawcy.
Teofil Głębocki, Esq.
www.polishlaw.us
prawo@polishlaw.us
Radca Prawny – Adwokat Teofil Głębocki jest polskim prawnikiem prowadzącym praktykę prawniczą w zakresie prawa polskiego i UE za zgodą Sądu Najwyższego Stanu New Jersey.
Artykuł powyższy jest ogólną informację, dot. prawa polskiego spadkowego i nie stanowi porady prawnej.
