W niedzielę, 3 kwietnia, pod pomnikiem Katyń w Jersey City odbyły się obchody upamiętniające 82. rocznicę zbrodni katyńskiej, zorganizowane przez Komitet Ochrony Pomnika Katyńskiego i Obiektów Historycznych.
Przybyłych na obchody gości, w tym konsula generalnego RP w Nowym Jorku Adriana Kubickiego oraz radnych miasta Jersey City: Richarda Boggiano, Amy DeGise i Yousefa Saleh, powitał Wojciech Mazur, który wspólnie z Bogusławą Huang prowadzili w dwóch językach: polskim i angielskim całą uroczystość.
Uroczystość rozpoczęła się od dźwięków hymnów Polski w wykonaniu Marceliny Halas oraz USA, który zaśpiewała Julia Bielska. Ks. kanonik Bogumił Chruściel odmówił modlitwę za ofiary zbrodni katyńskiej, a także w intencji zakończenia wojny w Ukrainie oraz niepodległej Polski, byśmy „zawsze mogli cieszyć się wolną ojczyzną”.
Po modlitwie Stanisław Jarząbek, komendant Placówki 51/99 SWAP w Jersey City, odczytał apel poległych, a następnie minutą ciszy uczczono pamięć osób, które w sposób szczególny związane były z Pomnikiem Katyń 1940: zmarłego w zeszłym roku prezesa Komitetu Ochrony Pomnika Katyńskiego i Obiektów Historycznych Janusza Sporka oraz radnego Michaela Yuna i mistrza Andrzeja Pityńskiego, którzy odeszli w 2020 roku.
W dalszej części uroczystości przedstawiciele środowisk polonijnych oraz goście honorowi obecni na obchodach złożyli pod pomnikiem wieńce i wiązanki kwiatów. Jako pierwszy u stóp pomnika wieniec złożył konsul generalny Adrian Kubicki, w dalszej kolejności uczynili to radni Jersey City, Jadzia Heidi Kopala i Marcin Luc – Wielcy Marszałkowie Parady Pułaskiego w latach 2021 oraz 2022 i przedstawiciele Komitetu Ochrony Pomnika Katyńskiego i Obiektów Historycznych, Rodzin Katyńskich i Sybirackich – Bogumiła i Adam Matuszewscy oraz Elżbieta Sługocka, mec. Sławomir Platta, Alicja Woźniak z Polskiej Fundacji Kulturalnej w Clark, PASI, Liga Morska z Jersey City oraz nauczyciele i uczniowie Polskiej Szkoły Dokształcającej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Jersey City. Wartę honorową pod pomnikiem trzymał zajmujący się rekonstrukcją historyczną Krzysztof Czuj, który na tę okoliczność przywdział mundur żołnierza Wojska Polskiego.
Następnie zaproszeni goście wygłosili krótkie przemówienia. Jako pierwszy głos zabrał konsul generalny Adrian Kubicki, który wspomniał o zbrodni dokonanej w lesie katyńskim. – W 1940 roku wyrwano serce polskiemu narodowi, dlatego, że żaden naród nie może funkcjonować bez swojej elity – przypomniał, zauważając, że ten rozdział historii Polski jest wciąż niezabliźnioną raną. – Polacy, jak mało który naród na świecie, wiedzą, jaka jest cena rosyjskiego imperializmu – stwierdził, nawiązując do toczącej się aktualnie wojny w Ukrainie.
Do wojny oraz pomocy, jaką Polacy okazują ukraińskim uchodźcom, nawiązał także w swoim przemówieniu wiceprezes Komitetu Ochrony Pomnika Katyńskiego i Obiektów Historycznych Wojciech Mazur. Podkreślił, że Polacy otworzyli przed nimi swe domy i serca oraz że historia nie zna takiej skali pomocy, jakiej Polacy udzielają dzisiaj Ukraińcom.
Przemówienia wygłosili również radni Yousef Saleh, Richard Boggiano i Amy DeGise. Głos zabrał też mec. Sławomir Platta, który miał znaczący wkład w to, że pomnik katyński pozostał na swoim miejscu.
Następnie uczniowie Polskiej Szkoły Dokształcającej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Jersey City zaprezentowali okolicznościowy, historyczny program artystyczny pt. „Pamięć i victoria”. Odśpiewano także „Rotę”.
Podczas obchodów wspomniano także o katastrofie smoleńskiej z 10 kwietnia 2010 roku. Uroczystość była także okazją do wyrażenia solidarności z pogrążoną w wojnie Ukrainą. Pomnik Katyń dłuta śp. mistrza Pityńskiego wymownie przypomina o ciosie w plecy, jaki zadała Polsce sowiecka Rosja. W obliczu aktualnych wydarzeń jakże silne jest jego milczące przypomnienie o tym, że historia się powtarza…
JLS
Fot. Jersey City Photography, Julia Bielski
