Drewniane kościoły południowej Małopolski – Binarowa, Blizne, Dębno, Haczów, Lipnica Murowana, Sękowa – zostały wpisane na listę UNESCO w 2003 roku. W tym roku mija 20 lat od tego momentu, jednak wciąż wiele osób nie wie o ich istnieniu i unikalnej historii. Stanowią one grupę cennych historycznie i ciekawych architektonicznie (styl gotycki, renesansowy i barokowy) drewnianych kościołów położonych na terenie historycznej Małopolski. W znakomitej większości zostały one wybudowane na podstawie konstrukcji zrębowej.
Za najstarszy uważa się podkarpacki kościół w Haczowie z 1388 roku. Starsze od polskich kościołów są w Europie tylko norweskie kościoły klepkowe. Większość z nich znajduje się na turystycznym szlaku architektury drewnianej przebiegającym przez trzy województwa: małopolskie, podkarpackie i śląskie.
Architektura drewniana stanowi barwny zapis historii Małopolski. Pomiędzy Wyżyną Krakowsko-Częstochowską a Tatrami zachowały się bezcenne zabytki dawnej wsi polskiej i Polski szlacheckiej.
Specjalnie wytyczony i oznaczony 600 brązowymi tablicami Szlak Architektury Drewnianej Południowej Polski ma aż 1500 km długości. Droga turysty przebiega obok 237 zespołów architektonicznych z drewna. Są to spichlerze, wiejskie chałupy, karczmy i szlacheckie dwory a także budynki architektury sakralnej. Właśnie drewniane kościoły południowej Małopolski i Podkarpacia to grupa cennych historycznie i ciekawych architektonicznie drewnianych budowli. Pielęgnowane przez wieki nakładem lokalnych wspólnot, a w ostatnim czasie i państwa polskiego, zachowały się w świetnym stanie do czasów współczesnych.
Elementy kościołów prezentują niemal wszystkie style architektoniczne począwszy od gotyku, przez renesans i barok, aż po secesję. Najczęściej są to konstrukcje zrębowe, z których najstarsze pochodzą z XIV w. Z zewnątrz dominuje styl gotycki.
POT
