czwartek, 28 marca, 2024
Strona głównaDziałyCiekawostkiPrzysłowia na Wielkanoc

Przysłowia na Wielkanoc

Przysłowia są wdzięcznym elementem tradycji ludowej i zapisem dawnych obyczajów oraz wiedzy przodków. Nawiązują do różnych dziedzin życia. Przysłowia mogą być przestrogami, zakazami, nakazami i pouczeniami. W przypadku Wielkanocy to często wskazówki pogodowe i rolnicze.

Fot. Archiwum WEM

Kiedy dokładnie powstały pierwsze przysłowia w Polsce w mowie żywej, nie wiadomo. Znany jest za to czas powstania pierwszych rękopisów czy starodruków zawierających przysłowia, np. rękopis kazań z 1407 r. znaleziony w Krakowie. Pierwszy zbiór przysłów polskich opracował w 1618 r. Salomon Rysiński, zaś termin „przysłowie” do języka polskiego wprowadził Andrzej Maksymilian Fredro w 1658 r. Przodkowie od wieków uważnie obserwowali aurę i na tej podstawie przewidywali, na jakie plony będą mogli liczyć. Za strategiczne dni w prognozowaniu uważano święta.

Zapowiedź pogody

Według wielu anonimowych twórców przysłów już w Boże Narodzenie można przewidywać pogodę na Wielkanoc. Warto więc obserwować aurę od Wigilii do św. Szczepana, a nawet Nowego Roku.

Boże Narodzenie po wodzie, Wielkanoc po lodzie.
Boże Narodzenie po lodzie, Wielkanoc po wodzie.

Zielone Boże Narodzenie, a Wielkanoc biała, w polu uciecha mała.

Boże Narodzenie białe, Wielkanoc zielona.

Jeśli zapusty pogodne bywają, to i Świąt Wielkanocnych tak się spodziewają.

Jeśli pola zielone, gdy się Chrystus rodzi, taka Wielkanoc i takie Świątki.
Gdy zmartwychwstaje, śnieg z mrozem kołaczom przeszkodzi.

Przewidywanie plonów

Według ludu pogoda w Wielkim Tygodniu i w Wielkanoc doskonale prognozowała plony. Inna to sprawa, że czasem przysłowia sobie przeczyły. Przykłady:

Jeżeli w Wielki Piątek deszcz kropi, radujcie się chłopi (będzie urodzaj).

Pogoda w Kwietną Niedzielę (Palmową) wróży urodzaju wiele.

W Wielki Piątek dobry siewu początek.

W Wielki Piątek jasno, to w stodole ciasno.

Pogodny dzień wielkanocny, grochowi wielce pomocny.

Jak na Wielkanoc pada, to trzeci kłos w polu przepada,

Deszcz na Wielki Piątek napcha każdy kątek.

Gdy na dzwony wielkanocne pada, suchość nam przez całe lato włada.

Kto w Wielki Piątek sieje, ten się w żniwa śmieje.

Jak we Wielki Piątek mróz, to na gołej kępce siana wóz.

Powiedzenia dotyczące obyczajów

Nie brak też utrwalonych tradycją słów puentujących ludzkie zachowania, obyczaje czy stanowiących dobre porównania albo i rady.

Kto dzień i noc gości, to w Wielką Niedzielę pości.

Dwór to wór: bab w nim pełno jak na Wielkanoc.

Na Zmartwychwstanie dziadek przy płocie stanie.

Ktokolwiek jarząbka na Wielkanoc jada, więźniem nie będzie.

Kichnął tak potężnie jak moździerz na rezurekcję bijący.

Ma więcej roboty niż piece na Wielkanoc.

Niewinny jak baranek wielkanocny.

Halina Kossak

spot_img

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Najpopularniejsze

Ostatnio dodane

- Advertisment -