28 kwietnia przy pomniku Katyń 1940 w Jersey City odbyły się uroczyste obchody dwóch ważnych dla Polaków rocznic: mordu na polskich oficerach w Katyniu przed 84 laty i katastrofy pod Smoleńskiem, do której doszło 10 kwietnia 2010 r. Organizatorem obchodów był Komitet Ochrony Pomnika Katyńskiego i Obiektów Historycznych.
Uroczyste obchody
Uroczystość prowadziła prezes Komitetu Bogusława Huang wspólnie z Elżbietą Sługocką, córką Sybiraka Stanisława Sługockiego. Witając zebranych, prezes podkreśliła, że ich obecność jest symbolem dbałości o pamięć o tych, którzy zginęli w obronie ojczyzny – Polski.
Uroczystość rozpoczęto od odśpiewania hymnów narodowych w wykonaniu Scholi Hosanna działającej pod kierunkiem s. Ewy przy parafii św. Jana Kantego w Clifton. Następnie modlitwę odmówił ks. kanonik Józef Urban, proboszcz parafii św. Antoniego w Jersey City, polecając Bogu wszystkie ofiary, które złożyły swe życie na ołtarzu ojczyzny w obronie jej wolności. Był to bardzo wzruszający moment, zwłaszcza, że ks. Józef Urban jest jedną z osób, które bardzo wspierały w 2018 r. walkę o pozostawienie pomnika Katyń 1940 w dotychczasowym miejscu. W uroczystości uczestniczył też ks. Jerzy Zasłona, proboszcz parafii Matki Bożej Różańcowej w Jersey City, który również był zaangażowany w obronę pomnika, a także ks. Bogumił Chruściel, który pełni posługę w parafii św. Stanisława w Newark. W dalszej kolejności wybrzmiał Apel Poległych, który odczytała Elżbieta Sługocka. Minutą ciszy uczczono pamięć poległych w Katyniu oraz ofiar katastrofy oraz śp. Janusza Sporka – prezesa KOPKiOH, śp. Michaela Yuna – radnego Jersey City, który bardzo wspierał racje Polonii w obronie pomnika, śp. Andrzeja Pityńskiego – rzeźbiarza, który wykonał pomnik Katyń 1940, oraz fundatorów pomnika.
Radny miasta Jersey City Richard Boggiano odczytał proklamację podpisaną przez burmistrza Jersey City Stevena M. Fulopa oraz złożył kwiaty przy pomniku. Proklamację od Hudson County State of New Jersey odczytał komisarz Anthony L. Romano Chairman, który w swoim wystąpieniu wykazał się dużą znajomością historii Polski. Również konsul generalny RP w Nowym Jorku Adrian Kubicki przesłał specjalny list, który odczytała zebranym Anna Rutkowska.
W obchodach wziął udział były gubernator New Jersey w latach 2002-2004 Jim McGreevey, obecny kandydat na burmistrza Jersey City, który krótko przedstawił swój program i zapewnił o swoim wsparciu dla Polonii. Obecna była też przedstawicielka Urzędu Miasta Elizabeth G. Carstro.
Historia, o której milczano
„Pomniki milczą, lecz uczą przez wieki” – tym cytatem Kamila Cypriana Norwida Bogusława Huang rozpoczęła swoje krótkie przemówienie. Podkreśliła, że pomnik, wokół którego się zgromadzono, jest pierwszym w USA monumentem poświęconym ofiarom komunizmu i symbolizuje bolesne epizody historii Polski, jak również Ameryki. – Jest symbolicznym uhonorowaniem 21,857 obywateli Polski zamordowanych w 1940 roku przez sowiecką policję NKWD strzałem w tył głowy, uhonorowaniem ofiar Sybiru oraz ofiar ataków terrorystycznych na Amerykę – przypomniała. Nawiązała też do roku 2018, w którym to pomnik Katyń 1940 usytuowany na Exchange Place miał zostać przeniesiony na inne miejsce. Wspomniała, że aby do tego nie dopuścić, zawiązał się wówczas Komitet Ochrony Pomnika Katyńskiego i Obiektów Historycznych.
Po przemówieniu miał miejsce program artystyczny, w którym wystąpili i złożyli kwiaty Schola Hosanna z Clifton oraz uczniowie wraz z rodzicami ze Szkoły im. św. Stanisława Kostki z Wallington pod kierunkiem dyrektor szkoły Agnieszki Kasprzak. Również przedstawiciele Szkoły im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Jersey City oraz jej absolwenci: Allan Skiba, Daniel Merchel i Michał Drozd złożyli kwiaty pod pomnikiem. Daniel Merchel w krótkim przemówieniu z dumą podkreślił, że historia Polski jest dla niego bardzo ważna i stara się brać udział w obchodach z nią związanych. – Zawdzięczam to rodzicom i nauczycielom polskiej szkoły, w której odkryłem historię Polski i jestem dumny ze swego pochodzenia – stwierdził.
Polonia pamięta!
Swoim uczestnictwem w obchodach ofiary masakry katyńskiej i katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem upamiętnili: przedstawiciele Kongresu Polonii Amerykańskiej – Andrzej Burghardt i John Chop, Liga Morska z NY Gdynia 15 – Eugeniusz Buczek, Placówka SWAP 123 – Wojciech Michalak, Placówka SWAP 99 – Jerzy Korzeniewski, Placówka SWAP 51 – Zbigniew Herman oraz aktywista z Solidarności pan Wroński. Ku pamięci i w hołdzie ofiarom kwiaty przy pomniku złożyli: przedstawiciele zarządu KOPKiOH – Regina Klimczuk, Edyta Setkowska i Mariusz Bielski, przedstawiciel PSFCU – Arkadiusz Stokłosa, wiceprezes Centrali Polskich Szkół Dokształcających Anna Tracz, córka Sybiraka Stanisława Sługockiego Elżbieta Sługocka, przedstawiciele Rodzin Katyńskich – Bogumiła i Adam Matuszewscy, Husaria – motocykliści, którzy przybyli w licznym składzie, prezes Polskiego Stowarzyszenia Młodzieży Jakub Staniewski, Liga Morska z Jersey City – Wiesława Walker i Stanley Śmiałek, Komitet Wolności i Solidarności – Jerzy Śliwowski i Janusz Kudelko, kandydat na burmistrza Jersey City Jim McGreevey.
Po złożeniu kwiatów prezes KOPKiOH słowa podziękowań skierowała do młodzieży za ich udział w uroczystości, podkreślając, że to była wyjątkowa lekcja historii, po której powinni utrwalić w pamięci losy polskich obywateli, którym przerwano życie w Katyniu i innych miejscach. – Oni pozostawili testament patriotyzmu i wiary. To nasza historia, musimy ją znać, musimy mówić i jeżeli zajdzie potrzeba to o nią zawalczyć – stwierdziła. – Niech wszystkim towarzyszy hasło: musimy przebaczyć, ale nie możemy zapomnieć – dodała.
Modlitwę na zakończenie odmówił ks. Bogumił Chruściel, który podsumował uroczystość i pobłogosławił zebranych. Pieśń „Boże, coś Polskę” rozbrzmiała na Exchange Place, wieńcząc uroczystość przy pomniku Katyń 1940.
Bogusława Huang
opr. WEM
Fot. KOPKiOH
