Polski Instytut Naukowy w Ameryce (The Polish Institute of Arts & Sciences of America – PIASA) to naukowo-kulturalna organizacja non-profit założona w 1942 roku w Nowym Jorku. Naszą misją od samego początku jest pogłębianie wiedzy o Polsce i Polakach oraz pełnienie funkcji łącznika między amerykańskim i polskim środowiskiem akademickim.
Od 1986 roku siedzibą PIASA jest malownicza kamienica przy 208 East 30 St. na Manhattanie. W budynku mieszczą się nie tylko biura, ale także specjalistyczna biblioteka licząca ponad 20.000 woluminów oraz bogate archiwa, które są często odwiedzane przez naukowców ze wszystkich części Stanów Zjednoczonych i Europy, także z Polski. W nowojorskim ośrodku znajduje się również galeria sztuki oraz sala wykładowa, w której odbywają się wystawy i spotkania. Instytut liczy ponad 1000 członków, z których większość to członkowie ze środowiska akademickiego, a także przedstawiciele świata sztuki i różnorodnych zawodów. Pośród byłych i obecnych członków wyliczyć można choćby noblistów: dr Frank Wilczek z MIT i dr Roald Hoffmann z Cornell University, Czesław Miłosz, Andrew Schally i Issac Bashevis Singer.
Wśród naszych głównych pól działalności trzeba wymienić wydawanie recenzowanego kwartalnika „The Polish Review”, oficjalnego pisma poświęconego tematom polskim. Na jego łamach pojawiła się twórczość takich autorów jak m.in. Miłosz, Barańczak, Halecki, Cienciala, Brzeziński czy Frajlich. Warto tutaj przytoczyć sytuację, kiedy to literacką Nagrodę Nobla otrzymała Wisława Szymborska. Amerykanie niemal nic o niej wiedzieli i dopiero w TPR mogli znaleźć jej wiersze, bo już przedtem one były u nas opublikowane w tłumaczeniu. Princeton University Press zwrócił się o pozwolenie, by je przedrukować. Niektórzy profesorowie amerykańscy właśnie poprzez „The Polish Review” dowiadują się, co się dzieje w polskiej literaturze czy humanistyce i później sami docierają do interesujących ich prac. Nasz kwartalnik jest ważny również dla młodych naukowców w Ameryce, którzy zajmują się badaniami naukowymi dotyczącymi polskich spraw.
Instytut od 1942 roku organizuje coroczne konferencje. Ich głównym celem jest możliwość spotkania się naukowców zainteresowanych tematami dotyczącymi Polski i Polaków. Nasz program bogaty jest w sesje tematyczne, wydarzenia kulturalne i networkingowe. Konferencja nagradza również najwyższe osiągnięcia w różnych dyscyplinach poprzez wręczenie nagród PIASA.
W siedzibie Instytutu organizujemy wystawy i wykłady na różnorodne tematy. Chcemy wzbogacać życie kulturalne naszych członków i sympatyków. W ten sposób szersze środowisko wspiera polską sztukę i naukę poprzez prezentacje polskich naukowców pracujących w różnych dziedzinach.
W progach Instytutu gości wiele znanych osobistości, a w przeszłości Instytut odwiedzili chociażby Robert Kennedy, kard. Karol Wojtyła, Władysław Bartoszewski i wielu innych. Goście PIASA czasami wygłaszają wykłady lub organizują wieczory autorskie.
Ze względu na swoją bogatą przeszłość i zaangażowanie na przestrzeni tych 79 lat zgromadziliśmy pokaźną kolekcję polskiego dziedzictwa kulturowego. Z tego między innymi powodu w tym roku przystąpiliśmy do programu MKDNiS, który ma za zadanie wspieranie archiwów, bibliotek i muzeów poza krajem. Strategicznym celem tego projektu jest stworzenie możliwości efektywnej ochrony, ale także promocji polskich zbiorów przechowywanych poza Polską. Intencją pomysłodawców było także długoletnie wsparcie organizacji polonijnych i emigracyjnych, które dysponują historycznymi kolekcjami.
Kluczowym efektem naszych działań ma być stałe udostępnianie i szeroka promocja historycznych kolekcji i zbiorów dóbr kultury, które mają przecież tak istotne znaczenie dla polskiego dziedzictwa kulturowego. Powoli przygotowujemy się także do przyszłorocznych obchodów 80. rocznicy powstania Instytutu.
W bieżącym zadaniu przewidzieliśmy m.in. opracowanie historycznych kolekcji przechowywanych w PIASA, przygotowanie archiwaliów do digitalizacji i wykonanie kopii cyfrowych dokumentów. Na dedykowanych podstronach internetowych zostaną zaprezentowane zdigitalizowane kolekcje. Już teraz zapraszamy na wystawę prezentującą nigdy wcześniej nie publikowaną kolekcję akwareli Stanisławy Nikodym, zgromadzoną w Archiwum PIASA. Autorka była pierwszą kobietą w Polsce, która otrzymała doktorat z matematyki. Skąd zatem obrazy jej autorstwa? Po odpowiedź zapraszamy do naszej galerii online The PIASA Art Gallery na stronie: www.art.piasa.org.
Innym interesującym projektem realizowanym w ramach bieżącego zadania jest „Ponowne odkrycie”. W czasach, kiedy otaczająca nas elektronika użytkowa „rozmawia z nami” dla naszej wygody i oszczędności czasu, wpadliśmy na pomysł, aby ciekawe materiały z naszych kolekcji opracować, przeczytać i udostępnić w formie słuchowisk jako The PIASA Archives Podcast na stronie www.rec.piasa.org. W tym celu wybraliśmy ponad 50 listów (m.in. korespondencja z Marią Dąbrowską) z kolekcji poety i żołnierza Tadeusza Sułkowskiego. To postać ciekawa, a przede wszystkim nieznana. Dopiero po jego śmierci przekonano się, że odszedł wielki poeta, który z jakiegoś powody chciał pozostać nieznanym.
Mamy nadzieję, że dołączycie Państwo do nas – serdecznie zapraszamy do kontaktu, jesteśmy aktywni w mediach społecznościowych, i chcemy dalej działać dla dobra Polonii jako polskie centrum nauki i kultury, w stolicy świata – Nowym Jorku.
Promocja
