Dwadzieścia lat temu, dokładnie 1 maja 2004 r., Polska stała się członkiem Unii Europejskiej, otwierając nowy rozdział w swojej historii. To partnerstwo nie tylko zacieśniło więzi Polski z Europą, ale także przyniosło szereg korzyści, które widoczne są w każdym zakątku kraju. Dzięki znaczącym dotacjom z funduszy UE, wiele miejsc i obiektów turystycznych zostało odnowionych. Powstały także nowe, innowacyjne atrakcje, które przyciągają turystów z kraju i zagranicy.
Renesansowe miasto
Zamość, określany mianem „Perły Renesansu” oraz „Miasta Arkad”, jest jednym z najbardziej wyjątkowych miast w Polsce, znanym z nienaruszonej renesansowej architektury i bogatej historii. Jego Stare Miasto, wpisane na listę dziedzictwa UNESCO, prezentuje idealny układ urbanistyczny miasta z czasów Odrodzenia w Europie. Godne uwagi są także fortyfikacje w typie włoskim, które potwierdziły swoją wartość w XVII wieku. Zamość jako jedyne miasto oparł się szwedzkiemu potopowi. To, co zostało z XVII wieku z Twierdzy Zamość wymagało renowacji, by kolejne pokolenia mogły podziwiać te urbanistyczne dzieła. W ramach projektu „Zamość miasto UNESCO, Pomnik Historii RP produktem turystycznym polskiej gospodarki” i dofinansowania ze środków stworzono nowy krajobraz warowny Zamościa. Za te pieniądze udało się wyremontować m.in. dawne koszary kozackie na lunecie z przeznaczeniem na Forteczne Centrum Informacji Historycznej i Turystycznej, kazamaty bastionu II i IV zamojskiej twierdzy. Przebudowano amfiteatr zlokalizowany na terenach fortecznych oraz odnowiono zabytkowy park miejski.
Górnicze dziedzictwo
Kopalnia Guido i Sztolnia Królowa Luiza w Zabrzu odzyskały swój dawny blask także dzięki wsparciu z dofinansowań Unii Europejskiej. W ramach projektu „Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej” udało się zrewitalizować tzw. Główną Kluczową Sztolnia Dziedziczną wraz z wyrobiskami towarzyszącymi, XIX-wieczny chodnik prowadzący w pokładach węgla oraz część obiektów naziemnych Skansenu Górniczego „Królowa Luiza”. To wszystko dziś jest otwarte dla turystów. Kompleks Kopalnia Guido i Sztolnia Królowa Luiza, zwany „Czarną Perłą Europy”, jest kluczowym punktem na turystycznej mapie Zabrza. To wyjątkowy obszar, gdzie historia górnictwa węgla kamiennego łączy się z nowoczesnością, tworząc przestrzeń turystyczną, kulturalną oraz eventową. Kompleks ten składa się z zabudowań powierzchniowych oraz rozległej sieci korytarzy podziemnych, pochodzących z XVIII i XIX wieku, co czyni go największym tego rodzaju obiektem w Polsce. Podziemne trasy turystyczne, rozciągające się na ponad 10 kilometrów pod centrum Zabrza, prowadzą przez autentyczne wyrobiska górnicze. Na zwiedzających czeka kilka tras tematycznych, dzięki temu każdy, niezależnie od zainteresowań czy dostępnego czasu, może znaleźć coś dla siebie, eksplorując bogatą historię i dziedzictwo regionu.
Wiatr w żagle
Nie tylko pod ziemią, ale także na wodzie widać w ciągu ostatnich 20 lat dobre zmiany. Zachodniopomorski Szlak Żeglarski to wielka atrakcja turystyczna regionu. Przebiega przez niezwykle malownicze tereny. Jest tu wiele miejsc wartych odwiedzenia, a podczas rejsów można zobaczyć bielika, czaplę siwą i przepłynąć koło żeremi bobrów. Dzięki dofinansowaniu z UE w wysokości ponad 33 milionów powstało 7 nowych portów i zmodernizowano 4 istniejące – łącznie utworzono 621 nowych miejsc postojowych. Powstał także basen portowy na Wyspie Wolin. Szlak umożliwia kilkudniowe rejsy, podczas których żeglarze mogą przemieszczać się z portu do portu, doskonaląc swoje umiejętności na wodach o zróżnicowanym stopniu trudności. Odległości między poszczególnymi portami, które nie przekraczają 20-30 mil morskich, pozwalają na komfortowe pokonywanie trasy w ciągu kilku godzin. Taka organizacja szlaku daje możliwość dotarcia do kolejnego portu docelowego w ciągu jednego dnia, co sprawia, że szlak jest bezpieczny i przyjazny nie tylko dla doświadczonych żeglarzy, ale również dla początkujących entuzjastów i całych rodzin.
Brama Poznania
Jedna z największych atrakcji Poznania – Brama Poznania (Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego), która właśnie świętuje 10-lecie swojego istnienia, powstała dzięki dotacjom ze środków unijnych w ramach projektu: „Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego w Poznaniu – kolebki państwowości i chrześcijaństwa”. Ostrów Tumski to wyjątkowe miejsce, które dało początek miastu i państwu polskiemu. Dziesięć wieków jego istnienia wypełniły ciekawe postaci i wydarzenia, których świadkiem są zachowane do dziś zabytki. To innowacyjne centrum w unikalny sposób przybliża właśnie początki państwa polskiego i historię wyspy katedralnej w Poznaniu. Zamiast tradycyjnych muzealnych eksponatów, historia opowiadana jest tutaj za pomocą nowoczesnych multimediów i efektów świetlnych, co sprawia, że przeszłość staje się bardziej przystępna i atrakcyjna dla współczesnego odbiorcy. Przez cały rok odbywają się tam liczne wydarzenia, w tym warsztaty, wystawy czasowe, koncerty, zajęcia edukacyjne dla różnych grup wiekowych oraz konferencje naukowe.
Szklane arcydzieła
Kolejnym ciekawym miejscem, które powstało dzięki wsparciu unijnych środków jest Centrum Dziedzictwa Szkła w Krośnie. Miejsce to idealnie łączy dziedzictwo historyczne z innowacyjnością, prezentując szkło w zupełnie nowym świetle. Dzięki wykorzystaniu współczesnych technologii, centrum nie tylko pielęgnuje historię krośnieńskiego szkła, ale również ją współtworzy. Wielką atrakcją tego wyjątkowego miejsca są interaktywne pokazy, podczas których zwiedzający mogą aktywnie uczestniczyć w procesie produkcji oraz zdobienia szkła i odkrywać magię tworzenia go na żywo. To niezwykła okazja, by zobaczyć na własne oczy, jak powstają szklane dzieła sztuki i samemu spróbować sił w tej niezwykłej formie rzemiosła. W piwnicach przedprożnych oraz sali wystaw czasowych prezentowane są ekspozycje szkła artystycznego, stworzonego przez czołowych polskich artystów, oraz szkła użytkowego, które stanowi przykład wyjątkowego wzornictwa.
Świętokrzyskie kusi i zaprasza
Świętokrzyski Szlak Archeo-Geologiczny jest innowacyjnym produktem turystycznym, który eksponuje bogactwo geologiczne i archeologiczne województwa świętokrzyskiego. Powstał dzięki porozumieniu: gminy Chęciny, Regionalnej Organizacji Turystycznej Województwa Świętokrzyskiego, miasta Kielce oraz Muzeum Archeologiczno Przyrodniczemu w Ostrowcu Świętokrzyskim. Szlak prezentuje region jako miejsce o wyjątkowym znaczeniu naukowym i turystycznym, zachęcając do odkrywania jego unikalnych walorów, zarówno przez miłośników historii, jak i przyrody. Dzięki pieniądzom z UE na szlaku powstała jedna z najważniejszych geoturystycznych atrakcji: Centrum Geoedukacji w Kielcach. To miejsce, gdzie z wykorzystaniem nowoczesnych metod i narzędzi edukacyjnych w przystępny i zrozumiały sposób można zgłębiać zawiłości geologii i geografii. Obiekt położony na terenie rezerwatu Wietrznia łączy naukę z rozrywką, oferując zwiedzającym wyjątkową podróż przez interaktywną ekspozycję. Ta prezentacja wprowadza w świat geologicznego dziedzictwa regionu i pozwala na głębsze zrozumienie geologicznego fenomenu Gór Świętokrzyskich. Dodatkowe atrakcje, takie jak Geolaboratorium, kapsuła-kino 5D, warsztaty szlifierskie, Geologiczna Gra Wielkoformatowa i Klub Miłośników Geologii, gwarantują wspaniałą zabawę dla całej rodziny. Centrum Geoedukacji oferuje nie tylko wewnętrzne ekspozycje, ale również Geologiczny Ogród Doświadczeń – edukacyjny plac zabaw, który poprzez zabawę wprowadza dzieci i młodzież w świat nauk o Ziemi.
* * *
Polska jest doskonałym przykładem tego, jak fundusze europejskie mogą przyczynić się do rozwoju turystyki i ochrony dziedzictwa kulturowego. Dzięki wsparciu UE, nasz kraj wzbogacił się o wiele atrakcji turystycznych, które nie tylko zwiększają zainteresowanie Polską jako destynacją turystyczną, ale także podnoszą jakość życia mieszkańców i zachęcają do aktywnego odkrywania historii oraz przyrody.
POT
