W dzisiejszych czasach oszuści są coraz bardziej pomysłowi, a nowe technologie dają im nowe możliwości coraz bardziej skutecznego działania. Jak się przed nimi ustrzec? Na co zwrócić uwagę i co zrobić, gdy mimo wszystko sami lub bliska nam osoba padnie ofiarą oszustwa? Na te pytania odpowiada komisarz Bryan T. Cafferelli, który w rozmowie z „Białym Orłem” wyjaśnia, czym zajmuje się Departament Ochrony Konsumentów w Connecticut i jak może pomóc.
„Biały Orzeł”: Na początku proszę opowiedzieć o sobie. Czy wcześniej nabyte doświadczenie zawodowe okazało się pomocne w sprawowaniu funkcji komisarza stojącego na czele Departamentu Ochrony Konsumentów w Connecticut?
Komisarz Bryan T. Cafferelli: Dorastałem w Connecticut, to mój rodzinny stan, który wiele dla mnie znaczy. Jestem przywiązany do tego miejsca, do tutejszej społeczności, w której dorastałem. Uczęszczałem do publicznych szkół. Po szkole średniej wyjechałem do college’u w Południowej Karolinie, ale wróciłem, by podjąć studia prawnicze na University of Connecticut. Po studiach założyłem własną praktykę prawniczą, prowadziłem ją przez cztery lata, działając głównie w zakresie spraw cywilnych i ubezpieczeniowych, pracując również dla klientów korporacyjnych. Zawsze interesowała mnie też polityka, więc gdy nadarzyła się okazja, zacząłem pracować dla kampanii wyborczych. Byłem m.in. szefem sztabu, a potem doradcą prawnym byłego wicegubernatora Michaela Fedele. Pracowałem jako zastępca prokuratora stanowego w okręgu sądowym Stamford, a także przez dwa lata w wydziale ds. kontroli leków w DCP, gdzie odpowiadałem za zarządzanie sprawami dotyczącymi egzekwowania przepisów dotyczących leków na receptę, w tym za wszystkie aspekty działań administracyjnych, procesów tworzenia przepisów oraz rozwoju ustawodawstwa i regulacji. Miałem wtedy okazję na własne oczy przekonać się, czym zajmuje się Departament Ochrony Konsumentów i jak ważną rolę pełni oraz przyjrzeć się jego działaniom „od środka”, co mi na pewno pomaga obecnie. Bezpośrednio przed mianowaniem mnie na komisarza pełniłem funkcję doradcy prawnego w Connecticut Senate Republican Office, gdzie odpowiadałem za udzielanie porad prawnych senatorom i personelowi, co było dla mnie bardzo ciekawym doświadczeniem, bowiem praca ta łączyła w sobie dwie lubiane przeze mnie dziedziny: prawo i politykę. Jednak gdy dotarła do mnie informacja o odejściu dotychczasowej komisarz Michelle Seagull i o tym, że szuka następcy, nie wahałem się, gdy zaoferowano mi tę posadę. Funkcję komisarza pełnię od marca 2023 r., zatem stosunkowo niedługo, jednak myślę, że dotychczasowe doświadczenie zdobyte przez mnie na różnych polach działalności pozwala mi spojrzeć na całokształt działań DCP w szerokim aspekcie, holistycznie, co przekłada się – mam nadzieję – na jak najlepsze kierowanie jego pracą.
W dzisiejszych czasach coraz więcej osób pada ofiarami oszustów. Jakie są obecnie najbardziej powszechne sposoby ich działania?
W dzisiejszej erze cyfrowej oszuści działają coraz bardziej sprawnie, wykorzystując różnorodne metody i techniki. By utrzymać przewagę nad potencjalnymi ofiarami, wykorzystują strony randkowe, komunikatory takie jak WhatsApp czy Messenger, media społecznościowe jak Facebook czy Instagram oraz inne znane platformy, aby sprawić, że reakcja na ich działania wyda się bezpieczna. Doskonale wiedzą, co chcą osiągnąć, zdają sobie sprawę, że jeśli uda im się nas zainteresować, możemy udostępnić nasze dane osobowe i finansowe – w zamian za obietnicę dostania czegoś za darmo.
Ostatnio do tych najczęściej spotykanych należą między innymi oszustwa związane z wygraną w loterii – gdy otrzymujemy informację o rzekomej wygranej, ale aby ją otrzymać, najpierw trzeba podać oszustom dane albo wpłacić jakąś kwotę. Często zdarzają się oszustwa podatkowe, kradzieże tożsamości, wyłudzenia danych lub pieniędzy przez fałszywe linki lub załączniki (tzw. phishing). Zdarza się, że oszuści nakłaniają ofiary do inwestycji – np. w kryptowaluty, mamiąc obietnicą szybkich i wysokich zysków. Wysyłają fałszywe czeki, oferują „pracę marzeń”, podszywają się pod urzędników IRS, wykorzystują nową technologię, żeby podrobić głoś bliskiej osoby, która rzekomo znajduje się w niebezpieczeństwie i potrzebuje gotówki. Czasem podszywają się pod sprzedawcę domu lub wynajmującego mieszkanie i żądają kaucji lub zaliczki. Jedno z najnowszych oszustw dotyczy dostaw restauracyjnych, takich jak UberEats i DoorDash. Oszust podaje, że potrzebuje adresu e-mail lub numeru konta bankowego, ponieważ wystąpił problem z zamówieniem lub chce zwrócić pieniądze za anulowane zamówienie – oczywiście nie należy go udostępniać ani w nic klikać.
To tylko kilka przykładów. Rodzajów oszustw jest wiele, a inwencja oszustów wydaje się nie mieć końca.
Jak zatem można uchronić się przed oszustwem? I co powinien zrobić ktoś, kto podejrzewa, że ma do czynienia z którymś z wymienionych przez Pana oszustw?
Trzeba być ostrożnym, zwracać uwagę na „czerwone flagi” – znaki ostrzegawcze. Jak mawiały zapewne babcie wielu z nas, jeśli coś brzmi zbyt pięknie, żeby było prawdziwe, to pewnie takie nie jest. Warto zaufać swoim przeczuciom, posłuchać, co mówi nam instynkt. Nigdy nie podejmujmy decyzji pochopnie, pod wpływem emocji. Dajmy sobie czas na zastanowienie, zapytajmy o zdanie kogoś znajomego, komu ufamy. Warto poradzić się przyjaciół, rodziny, poszukać informacji w internecie. Oszuści są bardzo sprytni i potrafią brzmieć przekonująco, starając się zmusić swoją ofiarę do podjęcia decyzji natychmiast, grożąc, że „taka okazja może się już nie trafić” i że „trzeba działać szybko”. Nie dajmy się skusić! Nie odbierajmy też połączeń z nieznanych numerów i nigdy, ale to nigdy, nie podawajmy danych osobowych ani informacji finansowych komuś, kogo nie znamy.
W jaki sposób oszuści najczęściej kontaktują się z potencjalną ofiarą?
Jak wspomniałem, sposoby ich działania są bardzo różne. Często są to po prostu połączenia telefoniczne – dlatego podkreślam jeszcze raz: nie odbierajmy połączeń z nieznanych numerów. Ale coraz częściej wykorzystują też media społecznościowe, popularne aplikacje. Stworzenie nowego profilu jest bardzo proste, a wiele osób bardzo często podaje tam różne osobiste informacje, nie będąc nawet świadomym, że mogą zostać wykorzystane przez oszustów.
Co należy zrobić, kiedy zorientujemy się, że – być może nawet niechcący – udostępniliśmy komuś nasze dane osobowe lub finansowe?
W takiej sytuacji przede wszystkim trzeba sprawdzić wyciąg i uważnie monitorować stan naszego konta. Można zastrzec kartę albo przynajmniej ustawić powiadomienia – w formie sms-a, wiadomości e-mail czy powiadomienia w aplikacji – o transakcjach. Sprawdzać, czy z naszego konta nie zniknęła nie tylko duża suma pieniędzy – co łatwo zauważyć, ale też mniejsze kwoty, które łatwiej przegapić.
A co trzeba zrobić, gdy padniemy ofiarą oszustwa?
Jeśli wskutek oszustwa stracimy pieniądze, trzeba koniecznie zgłosić to na policję. Warto też zawiadomić Federalną Komisję Handlu, wysyłając e-mail na: ReportFraud@ftc.org, a także zgłosić to nam, dzwoniąc na numer (860) 713-6300 lub bezpłatną infolinię (800) 842-2649 czynną w godz. 8:30 am – 4:30 pm, pisząc na adres dcp.complaints@ct.gov lub kontaktując się poprzez naszą stronę internetową ct.gov/dcp.
Ale gdy już dojdzie do oszustwa, najważniejsze jest to, żeby wiedzieć, że nie jest się jedyną osobą, którą to spotkało. Wiele osób w takiej sytuacji się wstydzi, obwinia się, myśląc: „jak mogłem być tak naiwny?!”. Oszustwo to jest zawsze wina oszustów, nie nasza. Skala oraz różnorodność oszustw jest naprawdę ogromna, oszuści cały czas dopracowują swoje metody, są coraz lepsi w tym, co robią, pomagają im w tym nowe technologie – dlatego ustrzec się przed oszustwem jest tak trudno. I gdy już do tego dojdzie, nie ma co szukać winy w sobie, ale trzeba przede wszystkim to zgłosić, nie tylko po to, żeby mieć jakieś szanse na odzyskanie straconych pieniędzy, ale też by ustrzec przed tym innych.
Jakie są Pana priorytety jako komisarza DCP i jakie działania w związku z tym są podejmowane?
Departament Ochrony Konsumentów świadczy naprawdę szeroki wachlarz usług i zakres naszych działań jest bardzo duży, z czego pewnie wiele osób nie zdaje sobie sprawy. Ale priorytetem w każdej dziedzinie naszych działań jest bezpieczeństwo konsumentów. Staramy się, by to, co robimy, ułatwiało im życie i chroniło ich zdrowie oraz bezpieczeństwo. Temu służą różne aspekty naszych usług, począwszy od systemów licencji i rejestracji, by mieć pewność, że różne podmioty oferujące swoje usługi konsumentom spełniają wszystkie wymagane kryteria i są legalne, przez nadzór nad lekami wydawanymi na receptę, po działania edukacyjne i kampanie informacyjne, dzięki którym staramy się docierać z naszych przekazem do jak najszerszej grupy osób. Świadomy konsument to bezpieczny konsument. Dlatego tak często zachęcamy do dzielenia się informacjami, opiniami, do pytania i uzyskiwania odpowiedzi – bo w ten sposób można ustrzec się samemu przed oszustwem oraz ostrzec kogoś innego.
Jak polonijna społeczność w Connecticut może pomóc DCP w realizacji tej misji?
Podkreślam, że to bardzo ważne, żeby się dzielić informacjami, które przekazujemy, zwłaszcza z osobami starszymi, bo one często są brane przez oszustów na celownik. Zachęcam też, żeby edukować dzieci, uczulać swoich pracowników na co trzeba uważać, rozmawiać z sąsiadami czy znajomymi – jeśli będziemy świadomi, jak działają oszuści, to będziemy bardziej wyczuleni na pewne sytuacje. To ważne dla całej społeczności. Oszuści są niezwykle pomysłowi, potrafią być przekonujący, dlatego tak łatwo paść ich ofiarą. Ale nawet jeśli się tak stanie, to pamiętaj: nie jesteś sam, to nie koniec świata, a agencje takie jak DCP są po to, żeby ci pomóc. To naprawdę może przytrafić się każdemu – dlatego trzeba taki przypadek zgłosić i podzielić się swoim doświadczeniem, może dzięki temu ktoś inny uniknie podobnego losu.
Dziękuję za rozmowę.
Rozmawiał Marcin A. Bolec
Więcej informacji: ct.gov/dcp
