25 maja 1948 r. z wyroku komunistycznego sądu został zamordowany rtm. Witold Pilecki „ bohater oporu przeciwko dwóm totalitaryzmom.
Witold Pilecki urodził się 13 maja 1901 r. w Ołońcu. Działał w harcerstwie. Walczył w wojnie polsko-sowieckiej, m.in. pod komendą rtm. Jerzego Dąmbrowskiego „Łupaszki”. Po demobilizacji zarządzał rodzinnym majątkiem, działał społecznie, doskonalił umiejętności wojskowe.
Walczył w kampanii wrześniowej jako kawalerzysta. Po klęsce nie złożył broni „ już w listopadzie 1939 r. w Warszawie był współzałożycielem Tajnej Armii Polskiej, jednej z pierwszych organizacji konspiracyjnych, która w 1941 r. podporządkowała się ZWZ (później AK).
19 września 1940 r. Pilecki dobrowolnie dał się zagarnąć Niemcom w łapance, by trafić do obozu Auschwitz. Chciał tam dokumentować niemieckie zbrodnie oraz stworzyć zbrojną konspirację. Przekazywał Komendzie Głównej ZWZ-AK meldunki o sytuacji w obozie. Zorganizował Tajną Organizację Wojskową, później Związek Organizacji Wojskowych. Przygotowywał akcję zbrojną. Zagrożony dekonspiracją, w Wielkanoc 1943 r. uciekł z obozu wraz z dwoma więźniami. Jego plan zbrojnego uwolnienia więźniów przełożeni uznali za nierealny.
W 1944 r. wszedł w skład „NIE” „ konspiracyjnej struktury mającej przeciwstawić się spodziewanej okupacji sowieckiej. W związku z tym na początku Powstania Warszawskiego nie ujawnił swej tożsamości i walczył jako zwykły żołnierz. Dopiero później „ wobec braku oficerów w powstańczych szeregach „ujawnił swój stopień wojskowy i objął odpowiednią do niego funkcję.
Po upadku Powstania trafił do niewoli. Po uwolnieniu został oficerem II Korpusu we Włoszech, skąd w końcu 1945 r. wrócił do kraju i podjął działania konspiracyjne. Zbierał informacje o sytuacji w kraju i przekazywał je do II Korpusu.
8 maja 1947 r. został aresztowany przez UB i umieszczony w osławionym X Pawilonie więzienia na warszawskim Mokotowie. W czasie półrocznego śledztwa był torturowany. 15 marca 1948 r. po dziesięciu dniach „procesu” został skazany na śmierć za szpiegostwo i zdradę stanu. Sąd drugiej instancji wyrok podtrzymał, prezydent Bierut nie skorzystał z prawa łaski.
Zamordowano go w mokotowskim więzieniu i pogrzebano najprawdopodobniej na tzw. Łączce na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Sąd Najwyższy zrehabilitował go w 1990 r. W 2006 r. prezydent Lecha Kaczyński przyznał pośmiertnie rtm. Witoldowi Pileckiemu najwyższe polskie odznaczenie „ Order Orła Białego. Poszukiwania ciała bohaterskiego oficera trwają.
Tekst opracowany na podstawie biogramu autorstwa Lidii Świerczek, www.pilecki.ipn.gov.pl [23.05.2013]
www.muzhp.pl