Przez lata królowa Elżbieta II, jak i większość brytyjskich polityków dystansowała się od wizyt w krajach komunistycznych, w tym PRL. Królowa przyjęła jednak trzech kolejnych prezydentów RP i trzy razy odbyła spotkania z papieżem-Polakiem, Janem Pawłem II.
Spotkania brytyjskiej monarchini z osobami pełniącymi najważniejsze funkcje w Polsce stały się możliwe dopiero po przemianach ustrojowych 1989 r. Pewne odstępstwo od tej reguły stworzył jej mąż, Filip, książę Edynburga, który w sierpniu 1975 r. przybył do Sopotu, gdzie wystąpił jako uczestnik zawodów w powożeniu na dystansie 33 kilometrów i jednocześnie – jako prezydent Międzynarodowej Federacji Jeździeckiej (FEI). Odwiedził także Warszawę i Puszczę Białowieską. Bez wątpienia jednak „polski szlak” przetarła premier Wielkiej Brytanii, Margaret Thatcher, która odwiedziła Warszawę i Gdańsk w listopadzie 1988 r.
W kwietniu 1991 r. Elżbieta II przyjęła na zamku Windsor prezydenta Rzeczpospolitej, Lecha Wałęsę i jego żonę Danutę. Na jego cześć królowa wydała uroczysty bankiet.
17 września 1993 r. książę Filip oraz weterani Polskich Sił Zbrojnych uczestniczyli w uroczystym, ponownym pogrzebie Naczelnego Wodza WP, gen. Władysława Sikorskiego w krypcie św. Leonarda na Wawelu, jednak królowa nie wzięła udziału w tym wydarzeniu.
Elżbieta II i książę Filip odwiedzili Polskę tylko raz – w marcu 1996 roku. W Pałacu Prezydenckim przyjął ich prezydent państwa Aleksander Kwaśniewski i jego żona Jolanta. 25 marca 1996 r. brytyjska władczyni zwiedziła Rynek Starego Miasta. Na Zamku Królewskim, otworzyła wystawę „Orzeł i Lew. 900 lat stosunków polsko-brytyjskich”. Brytyjska para królewska oddała hołd pomordowanym przez Niemców Żydom przy pomniku Umschlagplatz przy ul. Stawki i złożyła wieniec na Grobie Nieznanego Żołnierza. W planie trwającej trzy dni wizyty było również zwiedzanie Krakowa. Aleksander Kwaśniewski wraz z małżonką odwiedzili Elżbietę II jeszcze dwukrotnie podczas wizyt w Londynie w 2004 i 2005 r.
Trzecim polskim prezydentem, który spotkał się z brytyjską monarchinią, był Lech Kaczyński. Wraz z małżonką Marią 6 listopada 2006 r. w godzinach popołudniowych przybyli do Londynu z oficjalną wizytą na zaproszenie premiera Tony’ego Blaira. Parze prezydenckiej towarzyszyli sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Maciej Łopiński oraz podsekretarze stanu – Małgorzata Bochenek, Lena Dąbkowska-Cichocka i Andrzej Krawczyk. 7 listopada 2006 r. Lech i Maria Kaczyńscy zostali przyjęci u Jej Królewskiej Mości Królowej Elżbiety II na prywatnej audiencji w Pałacu Buckingham.
„Z głębokim smutkiem dowiedziałam się o śmierci prezydenta Lecha Kaczyńskiego i pierwszej damy Pani Kaczyńskiej. Przy tej smutnej okazji przypominam sobie długą i budzącą szacunek karierę prezydenta Kaczyńskiego w służbie państwu oraz jego rolę w ruchu Solidarności. Śmierć wielu innych pierwszoplanowych polskich osobistości, w tym byłego prezydenta na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego, pogłębia tę tragedię. Chciałabym złożyć moje najgłębsze kondolencje całemu narodowi polskiemu” – pisała brytyjska monarchini w liście do marszałka Sejmu Bronisława Komorowskiego 10 kwietnia 2010 r. tuż po katastrofie w Smoleńsku.
Elżbieta II trzykrotnie spotykała się papieżem-Polakiem, Janem Pawłem II. warto pamiętać, że Wielka Brytania przywróciła relacje z Watykanem dopiero w 1914 roku, tworząc poselstwo po kilku stuleciach latach przerwy po tym, jak w XVI wieku zerwał je król Henryk VIII. Elżbieta II była pierwszą brytyjską monarchinią, która złożyła wizytę państwową w Watykanie, co stało się 5 maja 1961 r. w trakcie pontyfikatu papieża Jana XIIII. Pierwsza audiencja u Jana Pawła II odbyła się 17 października 1980 r. w Watykanie. Królowej towarzyszył mąż, Filip, książę Edynburga,
Znacznie ważniejsze było drugie spotkanie, które odbyło się 28 maja 1982 r. w Pałacu Buckingham. Papież odwiedził Elżbietę w trudnym dla Brytyjczyków momencie. Trwała jeszcze wojna z Argentyną o Falklandy i wewnętrzny konflikt w Irlandii Północnej, który miał także podłoże religijne. Zarówno IRA jak i bojówki protestanckie nie stroniły od przemocy. Pielgrzymka Jana Pawła II do Wielkiej Brytanii w 1982 r. była w pierwszą od czasów Reformacji wizytą głowy kościoła katolickiego w tym kraju. W tym samym roku sir Mark Evelyn Heath został pierwszym od 1534 r. brytyjskim ambasadorem w Stolicy Apostolskiej.
Ostatni raz Elżbieta II spotkała się z polskim papieżem 17 października 2000 r. w prywatnej bibliotece papieża Watykanie. Audiencja trwała około dwudziestu minut. Królowa przebywała wówczas we Włoszech z czterodniową wizytą państwową.
Brytyjska królowa Elżbieta II zmarła w czwartek w wieku 96 lat. Na tronie zasiadała od 1952 r.
Maciej Replewicz/PAP
