W dniach 23-24 marca w sali pod kościołem Matki Bożej Częstochowskiej w Bostonie prezentowana była wyjątkowa wystawa pt. „Śmierć za człowieczeństwo – Rodzina Ulmów”. Ekspozycja, przygotowana oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie w językach polskim i angielskim, składała się z kilkudziesięciu zdjęć i dokumentów ukazujących to, kim byli Wiktoria i Józef Ulmowie oraz ich dzieci, a także jaki los ich spotkał za odruch serca i okazanie człowieczeństwa w nieludzkich czasach.
Ulmowie byli zwykłą rodziną. Ale zdecydowali się pomóc swoim żydowskim sąsiadom, bezlitośnie prześladowanym w będącej pod nazistowską okupacją Polsce, mimo że groziła za to kara śmierci. Niestety, to właśnie stało się ich udziałem. Po donosie niemieccy żandarmi rozstrzelali Józefa i Wiktorię Ulmów oraz siedmioro ich dzieci – w tym jedno nienarodzone. Razem z nimi zginęło ośmioro Żydów, których Ulmowie ukrywali na strychu domu. 24 marca br. przypadała okrągła, 80. rocznica tych tragicznych wydarzeń, do jakich doszło w niewielkiej wiosce Markowa na Podkarpaciu.
We wrześniu ubiegłego roku cała rodzina Ulmów decyzją papieża Franciszka została beatyfikowana. To pierwszy taki przypadek w dziejach Kościoła, że do rangi błogosławionych zostali podniesieni wszyscy członkowie jednej rodziny, w tym mające się dopiero urodzić dziecko.
Organizatorami lokalnymi wystawy były Szkoła Języka Polskiego im. św. Jana Pawła II w Bostonie oraz parafia Matki Bożej Częstochowskiej. Patronat honorowy nad wystawą objął Konsulat Generalny RP w Nowym Jorku.
– Wystawa trafiła do USA tuż po beatyfikacji rodziny z Markowej i za zgodą konsulatu generalnego w Nowym Jorku, który objął honorowy patronat nad nią, wędruje po polonijnych szkołach na wschodnim wybrzeżu. Mieliśmy ten zaszczyt, że trafiła do nas dokładnie w 80. rocznicę śmierci rodziny Ulmów – mówi w rozmowie z „Białym Orłem” dyrektor polskiej szkoły w Bostonie Jan Kozak. – Wystawa cieszy się dużym zainteresowaniem. Młodzież z dużą uwagą i zaciekawieniem, ale i wiedzą przekazaną im już wcześniej przez wychowawców, zapoznaje się z wystawą. Z informacji, które posiadam, wynika, że również w innych placówkach, w których wystawa do tej pory gościła, jej odbiór była bardzo dobry – dodaje. Wspomina też, że na potrzeby wystawy stworzony został dodatkowo krótki, 5-minutowy filmik, który ją wizualizował, z udziałem aktorów odgrywających role rodziny Ulmów. – Należą się duże brawa oddziałowi IPN w Rzeszowie i konsulatowi generalnemu za to, że ta tak ważna dla naszego dziedzictwa kulturowego, narodowego i religijnego wystawa trafiła na ziemię amerykańską. Mam nadzieję, że odwiedzi jeszcze wiele zakątków w USA i na całym świecie – podsumowuje dyrektor Kozak.
JLS
