Te niskie z założenia ciasta są zarazem wielkie, bo świąteczne, ugruntowane tradycją. Bogato zdobione zawsze kusiły i szybko znikały ze stołu, choć gospodynie chroniły je przed domowymi łasuchami, by dla gości nie zabrakło. Planując wypieki, możemy wybrać mazurek tradycyjny lub nowoczesny, a nawet fit…
Te świąteczne słodkości zwykle składają się z dwóch warstw ciast różnego rodzaju. Najbardziej typowe mazurki powstają z płatów kruchych lub biszkoptowo-tłuszczowych. Niegdyś bywały układane na opłatkowym spodzie. W dawnej kuchni polskiej królowały mazurki z ciasta makaronikowego i marcepanowego. Na takie oczywiście pozwalali sobie co zamożniejsi. Popularną dekoracją wierzchu były „narysowane” jadalne bazie i napis Alleluja. To zresztą spotyka się często i dziś. Mazurki nadal przekłada się masą orzechową, migdałową, kajmakową, pomarańczowo-jabłkową, marmoladą lub dżemem. Wierzch wykańcza się najczęściej polewą, lukrem lub galaretką i zdobi owocami (suszonymi, kandyzowanymi lub z syropu), orzechami, bakaliami. Niektórzy twierdzą, że mazurki powinny być niskie, do ok. 4 cm, ale na pewno nie warto stresować się pieczeniem z miarą w ręku. Chodzi o przyjemność i miły zwyczaj.
Warto wiedzieć, że „mazurek orzechowy” został wpisany jest na Listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w kategorii „Wyroby piekarnicze i cukiernicze” w województwie kujawsko-pomorskim.
Na świecie mazurki znane są ponoć od XVI wieku. Choć nam wydają się polskie, bo mocno wpisane w rodzimą tradycję, pochodzą w rzeczywistości z innych rejonów. Te wypieki u nas wzorowano na kuchni tureckiej. Wielu badaczy szukało wytłumaczenia dla nazwy. Nie znaleziono jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, dlaczego od XVIII wieku te niskie placki nazywane są mazurkami. Jest prawdopodobne takie wytłumaczenie, że najwięcej mazurków wypiekano na Mazurach, gdzie wystawnie obchodzono Wielkanoc.
Halina Kossak
Tradycyjny
Składniki ciasta:
- 300 g mąki pszennej
- 150 g masła (lub margaryny)
- 80 g cukru pudru
- 1 jajko (rozmiar M)
Dodatkowo:
- dżem malinowy lub z owoców leśnych ok. 180 g
- 1 puszka masy krówkowej i słodkiego mleka skondensowanego (400 lub 500g)
- migdały w płatkach, ok. 30 g czekolady, suszone morele do dekoracji
Wykonanie:
- Gdy korzystamy z mleka skondensowanego słodzonego, puszkę należy włożyć do wąskiego, ale wysokiego garnka. Zalać wodą, aby woda przykryła puszkę i gotować 3 godziny (puszkę o pojemności 500 g) lub 2,5 godziny (puszkę o pojemności 400 g). Od zagotowania wody gotować dalej na małej mocy palnika (aby woda tylko „mrugała”). Od czasu do czasu sprawdzać poziom wody w garnku. W razie potrzeby dolewać wrzątku, aby puszka cały czas była zanurzona w wodzie. Następnie wyciągnąć puszkę z wody i pozostawić do ostygnięcia.
- Zagnieść jednolite ciasto z podanych składników i owinąć w folię spożywczą. Wstawić do lodówki na ok. 1 godzinę.
- Potem ciasto raz jeszcze krótko zagnieść, by zmiękło, po czym rozwałkować na duży placek, od razu na papierze do pieczenia. Przyciąć ciasto, aby powstał prostokąt i z papierem do pieczenia przełożyć na blachę.
- Z odciętych resztek ciasta uformować wałeczki i zrobić brzeg.
- Dżem rozsmarować na cieście.
- Piec w nagrzanym piekarniku ok. 25 minut w temperaturze 180°C, potem wyjętą blachę z ciastem pozostawić do ostygnięcia.
- Masę krówkową rozmieszać łyżką w miseczce, aby zrobiła się gładka i miękka. Następnie rozsmarować ją na cieście i udekorować mazurka według uznania.
Dietetyczny
Składniki:
- mąka orkiszowa – 250 g
- masło lub olej kokosowy – 160 g
- łyżeczka syropu klonowego – 30 g
- pół łyżeczki proszku do pieczenia
- 20 łyżeczek masła orzechowego
- kieliszeczek ajerkoniaku
- 4 łyżeczki syropu klonowego
- 3 łyżki soku z cytryny
- 15 g orzechów laskowych
- 15 g płatków migdałów
Wykonanie:
Mąkę wsypujemy do miski, dodajemy olej kokosowy (lub lekko podtopione masło), miksujemy 3 minuty. Dodajemy syrop klonowy i proszek do pieczenia. Znów miksujemy aż powstanie stała masa. Ciasto formujemy w kulę, zawijamy w folię i wkładamy do lodówki na 40 minut.
Po schłodzeniu kładziemy na papierze do pieczenia i wałkujemy. Przenosimy ciasto do formy i rozgniatamy dokładnie po formie zawijając brzegi. Pieczemy 20-30 minut w 180 stopniach C. Po upieczeniu całkowicie studzimy.
Masło orzechowe mieszamy z syropem klonowym i sokiem z cytryny. Rozsmarowujemy dokładnie na upieczonym spodzie. Dekorujemy płatkami migdałowymi i orzechami. Możemy dodać suszone owoce i polać rozpuszczoną gorzką czekoladą.
Nowoczesny
Składniki na biszkopt:
- 4 jajka
- pół szklanki maki
- pół szklanki cukru
- łyżeczka proszku do pieczenia
Składniki na krem:
- 1,5 kostki masła
- gotowy krem ajerkoniakowy lub inny
- 1 cytrynowa galaretka
Do dekoracji:
- skórka kandyzowana pomarańczowa
- listki wafli
- połówki orzechów włoskich
- pokrojone suszone morele
- draże, np. białe
Wykonanie:
Najlepiej przygotować kwadratową blaszkę 24x24cm.
Białka ubijamy, dodajemy cukier, żółtka, mąkę i proszek. Pieczemy w kwadratowej blaszce wysmarowanej masłem i bułka tartą. 160 stopni. 20 min. po studzeniu przekrajany na dwie części. Potem pora na krem: masło ucieramy do białości dodajemy po łyżce gotowy krem (przygotowany jak na opakowaniu ) i na końcu kieliszeczek ajerkoniaku. Na połówce biszkopta rozsmarowujemy pół kremu i przykrywamy drugim biszkoptem. Smarujemy wierzch i boki ciasta pozostałym kremem oraz robimy za pomocą szprycy ozdobny rant dookoła mazurka. Galaretkę przygotowujemy jak na opakowaniu. Gdy stężeje, rozdrabniamy ją widelcem na drobniutkie kawałeczki i wykładamy na wierzch mazurka. Na koniec według fantazji robimy motywy dekoracyjne.
