Wielkanocny okres dla wiernych to nie tylko czas głębokiej refleksji i przeżywania najważniejszych wydarzeń związanych z religią chrześcijańską. Jest to także moment radości z cudu zmartwychwstania Chrystusa, pełen nadziei i wiary w odradzające się życie. Obok tradycji mających uświetnić bolesne wydarzenia wiążące się z Wielkanocą, nie brak także zwyczajów, które skupiają się na radosnym przeżywaniu tych świąt. Jak wyglądają one w innych państwach? Są podobne do polskich, a może zupełnie różne? Oto kilka ciekawych europejskich i amerykańskich przykładów.
Jajko w roli głównej
Wśród wielu tradycji związanych z Wielkanocą, szczególnie wyróżniają się te związane z jajkami. Ich symbolika jest w tym okresie wyjątkowo mocna. Odrodzenie życia, zmartwychwstanie – oto główne znaczenia związane z jajkami wielkanocnymi. Oczywiście dotyczy to zarówno tych pod postacią przysmaków na stole, jak i jego dekoracji – pisanek. Jajka pojawiają się w wielu różnych tradycjach jako motyw przewodni. Często w kontekście toczenia ich, chowania, szukania albo wieszania na drzewach w formie ozdób.
W Polsce zwyczajem tego typu była krakowska Rękawka. Tradycja nosząca nazwę od kopca, na którym odbywały się jej obchody, polegała na toczeniu przez zamożniejszych mieszkańców miasta po stoku jajek i jedzenia. Ostatecznie trafiało ono w ręce biednych, czekających u podnóża górki. Podobne zwyczaje kultywowane są do dziś np. w USA i Szwecji.
Szwedzkie Äggrullning
Toczenie jajka w szwedzkim wydaniu prezentuje się nieco inaczej niż jego polski odpowiednik. W tym wypadku do wielkanocnej zabawy potrzebne były dwie osoby, a sam zwyczaj miał charakter konkurencji. Na czym więc polega szwedzkie Äggrullning? W zasadzie bardzie adekwatną nazwą niż toczenie, byłoby… staczanie. Jajka mają toczyć się w swoją stronę po drewnianych deseczkach. Oczywiście gdy oba docierają na sam dół, dochodzi do „stłuczki”. Zwycięskie jajko wychodzi z niej bez uszczerbku na skorupce, co ma symbolizować szczęście, które towarzyszyć będzie jego właścicielowi cały rok. Obowiązkowym elementem zabawy jest wcześniejsze malowanie bądź farbowanie jajek. W końcu muszą być łatwe do rozróżnienia przy ogłaszaniu wyników – ostatecznie w grę wchodzi całoroczne szczęście!
Niemieckie Ostereierbaum
Oto zwyczaj, który na pewno przypadnie do gustu wszystkim tęskniącym za ubieraniem choinki. Niemieckie Ostereierbaum to jakby wielkanocna wersja tej tradycji. Różnicą jest typ drzewka i zawieszane na nim ozdoby. Najsłynniejszym jest jabłonka znajdująca się w ogrodzie Voltera Krafta. Dumny właściciel od 1965 roku przystraja Saalfelder Ostereierbaum setkami kolorowych pisanek. Co roku jajeczka dokładnie pokrywają drobne gałązki jabłonki, nadając jej niepowtarzalny wygląd. Zwyczaj wieszania pisanek i wydmuszek na drzewkach ma także swoją bardziej minimalistyczną wersję. Jej bazą są po prostu przystrojone w ten sposób gałązki, które można wstawić do wazonu.
Amerykańskie Egg Rolling
USA mogą pochwalić się dość długą listą wielkanocnych tradycji związanych z zabawą. Jedną z najbardziej znanych jest oczywiście Egg Rolling, polegające na toczeniu jajek przy pomocy dużych drewnianych łyżek po trawniku. Nie byle jakim trawniku… Mowa o murawie przed Białym Domem. Dzieci biorące udział w zabawie mają przetoczyć jajka z jednej na drugą stronę trawnika. Oczywiście nad powodzeniem zabawy czuwa sam prezydent. Na liście amerykańskich tradycji wielkanocnych nie brak także czegoś w nowojorskim wydaniu. Mowa o Faberge’s Big Egg Hunt NYC. Jest to nic innego, jak poszukiwanie ukrytych jajek w nowojorskiej gęstwinie ulic i dzielnic. Oba zwyczaje mają oczywiście swoją bardziej rodzinną wersję, nieprzekraczającą granic przydomowego trawnika bądź ogródka.
Polskie jarmarki
Wśród zwyczajów wielkanocnych, które towarzyszą polskim świątecznym obchodom, nie brakuje także tradycyjnych jarmarków. Pojawiają się one zarówno w większych, jak i mniejszych miastach. Nie można przy tym pominąć tych największych, najbardziej rozpoznawalnych – jarmarków krakowskich, poznańskich, katowickich i łódzkich. Co można znaleźć na ich stoiskach? Na pewno ogromną ilość wielkanocnych przysmaków i regionalnego jadła, pisanek, a także dekoracji odwołujących się do tradycji związanych z Wielkanocą.
Anna Miler
