Podczas ceremonii, która miała miejsce 10 marca w Muzeum Lotnictwa Nowej Anglii w Windsor Locks w Connecticut, odznaczenia państwowe Rzeczypospolitej Polskiej wręczono trzem mieszkańcom stanu Connecticut. Są nimi Tadeusz oraz Zyta Końscy, którzy odznaczeni zostali Krzyżami Kawalerskimi Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej oraz Thomas Sargis, który otrzymał odznaczenie Amicus Poloniae. Odznaczenia wyróżnionym wręczył konsul generalny RP z Nowego Jorku Adrian Kubicki.
Krzyże Kawalerskie Orderu Zasługi RP przyznane zostały Tadeuszowi i Zycie Końskim za zasługi w działalności na rzecz środowiska polonijnego w Stanach Zjednoczonych Ameryki. Odznaczenie nadawane jest przez prezydenta RP. Natomiast nagroda Amicus Poloniae, którą otrzymał Thomas Sargis za promowanie wiedzy na temat polskiego i polsko-amerykańskiego dziedzictwa, przyznawana jest przez ambasadora RP.
Wyróżniona trójka w szczególny sposób przyczyniła się do przywrócenia wystawy o Szwadronie Kościuszki do Muzeum Lotnictwa w Windsor Locks, której inauguracja miała miejsce w 2021 r. Wystawa od tego czasu jest częścią stałej ekspozycji muzeum. Lecz ich zasługi związane z polską wystawą w Muzeum Lotnictwa w Windsor Locks sięgają jeszcze jej pierwszej wersji, która prezentowana była w placówce kilka lat wcześniej.
W 2018 roku wystawa poświęcona Szwadronowi Kościuszki została usunięta z muzeum z powodu renowacji i przekazana pod opiekę Polskiej Katedry na Central Connecticut State University w New Britain. Od tego czasu zarówno Polonia, jak i sama uczelnia, podejmowały starania, aby wystawa powróciła do swojego oryginalnego miejsca i stała się częścią stale prezentowanych zbiorów jednego z największych i najważniejszych muzeów lotnictwa w kraju. W działaniach tych szczególną rolę odegrały osoby odznaczone 10 marca na tle wystawy, która w nowej i nowoczesnej odsłonie opowiada o Szwadronie Kościuszki i podkreśla rolę polskich lotników w zwycięstwie II wojny światowej.
– To odznaczenie jest nie tylko podziękowaniem za ten okres pracy w muzeum. Myślę, że jest to podziękowanie za to, że od momentu przyjazdu do Stanów Zjednoczonych w 1982 roku pozostajemy zaangażowani w działania w polonijnym środowisku – mówi w rozmowie z „Białym Orłem” Zyta Końska. To właśnie ona i jej mąż byli jednymi z inicjatorów utworzenia wystawy o Szwadronie Kościuszki w muzeum oraz organizatorami zbiórki funduszy na ten cel. Pomagał im w tym jeden z dyrektorów muzeum, odznaczony nagrodą Amicus Poloniae, Thomas Sargis.
Jak relacjonuje Zyta Końska, po zakończeniu renowacji organizatorzy wystawy podjęli działania, aby wystawa wróciła do Muzeum. Dla Zyty i Tadeusza Końskich było to kolejnym wezwaniem do podjęcia starań, razem z nowym dyrektorem Muzeum i przedstawicielami Programu Studiów Polskich na CCSU, na rzecz przywrócenia wystawy w dawne miejsce, ale już o rozszerzonym i nowoczesnym wyglądzie.
– To było dla nas wielkim przeżyciem – mówi „Białemu Orłowi” Zyta Końska, podsumowując ceremonię wręczenia odznaczeń. – Jesteśmy od wielu lat związani z tym muzeum i cieszymy się, że dziesiątki tysięcy osób, które je odwiedzają każdego roku, mogą bliżej poznać polską historię i dorobek – tłumaczy odznaczona.
Darek Barcikowski
