piątek, 22 listopada, 2024
Strona głównaDziałyHistoriaMasowa egzekucja więźniów w Palmirach

Masowa egzekucja więźniów w Palmirach

Była ona ostatnim etapem szeroko zakrojonej operacji aresztowań i mordów polskiej inteligencji w Generalnym Gubernatorstwie, zwanej akcją AB. Jej głównymi realizatorami byli oficerowie SS: Obergruppenführer Walter Krüger oraz Brigadeführer Bruno Streckenbach. Wymordowanie elit społecznych miało ułatwić hitlerowskiemu okupantowi rządzenie narodem.

Grupa Polaków prowadzona przez Niemców na rozstrzelanie w Palmirach, pomiędzy 1940 a 1943 r. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

Listy proskrypcyjne zawierające nazwiska Polaków skazanych zaocznie na śmierć zostały przygotowane jeszcze przed inwazją wrześniową i obejmowały ok. 80 tys. osób. Na tej podstawie oddziały SS, postępujące za wojskami Wehrmachtu, już we wrześniu 1939 r. dokonywały pierwszych aresztowań, jeszcze na niewielką skalę. Druga fala nastąpiła w listopadzie tego samego roku.

Największy i najdotkliwszy ciąg aresztowań nastąpił wiosną 1940 r. Od kryptonimu akcji wiosennej – Ausserordentliche Befriedungsaktion, w skrócie AB – przyjęło się nazywać całość tej operacji. Masowych aresztowań dokonywano w Warszawie, Krakowie i Lublinie. Ofiary przesłuchiwano na Pawiaku, w krakowskim więzieniu na Montelupich i w lubelskim Zamku, a także w mniej znanych aresztach, m.in. w Radomiu, Kielcach, Tarnowie i Rzeszowie.

Palmiry (obok Firleja koło Lublina, lasów na Bzinie i Brzasku koło Skarżyska–Kamiennej, lasu w Warzycach, Wincentynowa koło Radomia czy Kumowej Doliny koło Chełma) były tylko jednym spośród wielu miejsc masowych egzekucji, stanowiących ostatni etap akcji AB. Tu jednak ofiar było najwięcej. Spośród ok. 2 tys. ciał ofiar znalezionych po wojnie zidentyfikowano ok. 400. Byli wśród nich księża katoliccy, sędziowie, nauczyciele, działacze polityczni i społeczni, inni przedstawiciele inteligencji, a także prawdziwi i domniemani członkowie konspiracji niepodległościowej.

Część spośród wymienionych miejscowości pozostała miejscem masowych i pojedynczych egzekucji przez cały okres okupacji. Dotyczy to zwłaszcza lasu w Warzycach. Liczba ofiar w tym miejscu szacowana jest nawet na 5 tys.

Dziś w znajdujących się na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego Palmirach można zobaczyć pomnik upamiętniający ofiary mordów, których kulminacja nastąpiła w nocy z 20 na 21 czerwca 1940 r. Miejscem pamięci o pomordowanych jest utworzony po wojnie cmentarz w Palmirach.

Muzhp.pl

Najpopularniejsze

Ostatnio dodane

- Advertisment -