Sejm uchwalił w czwartek ustawę o ochronie sygnalistów, która zakłada implementację dyrektywy PE i Rady UE w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Ochroną zostaną objęte osoby zgłaszające naruszenie prawa niezależnie od podstawy i formy świadczenia pracy lub pełnienia służby.
Za ustawą o ochronie sygnalistów głosowało 235 posłów, przeciw było 191, dwóch wstrzymało się od głosu. Teraz ustawa trafi do Senatu.
Wcześniej posłowie przegłosowali do ustawy siedem poprawek, mających przede wszystkim charakter doprecyzowujący. Odrzucili jednak dwa wnioski mniejszości.
Poparcia posłów nie uzyskał wniosek Konfederacji o odrzucenie ustawy.
Podczas środowej debaty w Sejmie ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk przekazała, że każdego roku w Polsce zdarza się około 60 tys. wypadków przy pracy i ta liczba rośnie. „Każdego roku około 200 z tych wypadków to wypadki śmiertelne. Około 500 zdarzeń można zakwalifikować jako zdarzenia, wypadki ciężkie” – wymieniała.
„Widzimy konieczność wprowadzenia tej ustawy nie tylko dlatego, że powinna być wprowadzona ponad dwa lata temu jako realizacja unijnej dyrektywy. Wprowadzamy ją nie tylko dlatego, że dotychczasowy brak tej ustawy kosztuje polskiego podatnika 7 mln euro ryczałtu i 40 tys. dziennie dodatkowych kar. Wprowadzamy tę ustawę przede wszystkim dlatego, że jest potrzebna, żeby budować ochronę tych obywateli, (…) którzy znajdują w sobie odwagę działać na rzecz dobra wspólnego” – podkreśliła.
Uchwalona ustawa ma na celu wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE. Dokument ten miał być wprowadzony przez kraje unijne do 17 grudnia 2021 r.
Zgodnie z ustawą ochroną zostaną objęte osoby zgłaszające naruszenie prawa niezależnie od podstawy i formy świadczenia pracy lub pełnienia służby. Sygnalista będzie mógł zgłosić naruszenie prawa za pomocą wewnętrznych kanałów zgłoszeń, które zostaną utworzone przez podmioty prywatne i publiczne, zewnętrznych kanałów zgłoszeń do odpowiednich organów państwa i za pomocą ujawnienia publicznego (w szczególnie określonych przypadkach).
Ustawa przewiduje możliwość przyjmowania wspólnej procedury zgłoszeń wewnętrznych w ramach grupy kapitałowej. Warunkiem będzie zapewnienie zgodności wykonywanych czynności z ustawą.
Sygnalistą z przysługującą mu ochroną będzie mógł zostać pracownik, ale też były pracownik, funkcjonariusz, żołnierz zawodowy, zleceniobiorca, stażysta czy wolontariusz.
Instytucją odpowiedzialną za udzielanie wsparcia sygnalistom będzie Rzecznik Praw Obywatelskich. Ten urząd zajmie się też przyjmowaniem zgłoszeń zewnętrznych od sygnalistów, jeśli chodzi o konstytucyjne prawa oraz wolności człowieka i obywatela.
Nowe rozwiązania mają wejść w życie po trzech miesiącach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Przepisy o zgłoszeniach zewnętrznych zaczną obowiązywać po sześciu miesiącach od ich ogłoszenia.
Aleksandra Kiełczykowska/PAP
