40. rocznica odkrycia przez Polaków Kanionu Colca w Peru.
W maju br. przypada 40. rocznica odkrycia Kanionu Colca w Peru, którego dokonali polscy kajakarze z wyprawy CANOANDES’79, zorganizowanej przez krakowski klub kajakowy BYSTRZE, która przez blisko trzy lata przemierzała górskie rzeki Ameryki. Warto z tej okazji przypomnieć najważniejsze informacje dotyczące tej wyprawy.
Wielkie odkrycie Polaków
Eksploracja kanionu rozpoczęła się 12 maja 1981 roku wyjazdem z Arequipy do miasteczka (wówczas wioski) Chivay (3,650 m n.p.m.). Po rozpoznaniu terenu 18 maja rozpoczął się spływ Rio Colca – od oazy zwanej Sangalle (2,200 m n.p.m.) do wioski Andamayo leżącej przy wyjściu z kanionu. Spływ zakończył się po 17 dniach, w trakcie których pokonano 100 km, walcząc o każdy metr tej dzikiej, dziewiczej rzeki płynącej w wąskim korycie u stóp wznoszących się na ponad trzy i cztery tysiące metrów ścian, gdzie spadek rzeki wynosił średnio 40m/km, a miejscami dochodził do 65m/km. Tylko Królewskie Kondory i przepiękne geologiczne formacje były świadkami tej epopei. Eksploracja kanionu zakończyła się 14 czerwca powrotem do Arequipa.
Zaraz po zakończeniu wyprawy wyczyn polskich kajakarzy trafił na pierwsze strony gazet w Peru. Pisały o nich również największe światowe agencje prasowe. Zostali przyjęci na specjalnej audiencji przez prezydenta Peru Arq. Fernando Bellaunde Terry, po której przez kilka tygodni byli gośćmi peruwiańskiego rządu w pięciogwiazdkowym hotelu. Rezultatem tego pobytu było napisanie przez uczestników wyprawy książki-przewodnika po górskich rzekach Peru, wydanej 13 grudnia 1981 roku w języku hiszpańskim i angielskim. Była to pierwsza tego typu publikacja w Ameryce Łacińskiej. Opracowano również materiał filmowy z wyprawy, z którego powstały dwa filmy, liczące odpowiednio 12 i 28 minut. Do ich premiery planowanej na 15 grudnia w Limie nie doszło, ale i tak nagrania te przez następnych kilka lat obiegły cały świat.
Reakcją polskich kajakarzy na wprowadzenie w Polsce stanu wojennego było założenie w Limie przedstawicielstwa „Solidarności”, do którego dołączyli znani Peruwiańczycy, jak pisarz Mario Vargas Llosa (laureat Literackiej Nagrody Nobla z 2010 r.) czy Fernando Szyszlo – wybitny malarz i rzeźbiarz polskiego pochodzenia. Największą akcją komitetu było zorganizowanie marszu „SOLIDARIDA PERUANA CON SOLIDARNOSC”, który przeszedł ulicami Limy 28 grudnia 1981 roku.
Polskie ślady w Peru
W czasie eksploracji, będąc pierwszymi, Polacy skorzystali z prawa nadawania nazw i dlatego dziś na mapie można spotkać nazwy takie jak Wodospady Jana Pawła II, Kanion Reparaza i Kanion Polaków. Przebieg całej wyprawy opisał w książce wydanej w 1998 r. pt.: „Zdobycie Rio Colca” Jerzy Majcherczyk, a w roku 2001 amerykański miesięcznik kajakowy Paddler zaliczył spływ przez Kanion Colca do dziesięciu największych eksploracji rzek wszechczasów.
Na świecie jest wiele kanionów, które pretendują do tytułu najgłębszego kanionu świata, ale tylko Kanion Colca został uznany za najgłębszy na Ziemi przez Księgę Guinnessa i znalazł się na okładce wydania z 1984 r. oraz Magazynu National Geographic (styczeń 1993).
Odkrycie, zdobycie i wypromowanie przez polskich kajakarzy Kanionu Colca sprawiło, że stał się on drugą największą atrakcją turystyczną Peru, tuż za Machu Picchu. Obecnie każdego roku nad kanion przybywa blisko 400 tysięcy turystów z całego świata. Turystyka związana z Kanionem Colca wygenerowała co najmniej 14 tysięcy miejsc pracy w całym Peru. Można więc wyczyn Polaków nazwać „żywym odkryciem”.
Polscy odkrywcy zdali sobie sprawę, iż jest to bardzo dobre miejsce do promocji Polski, kraju, z którego pochodzą. W wioskach leżących w dolinie Rio Colca oraz na krawędzi kanionu, przy wsparciu organizacyjnym i finansowym Polonijnego Klubu Podróżnika, doprowadzili do nadania ulicom polskich nazw: „Avenida Polonia” czy „Avenida de los Polacos”. Znajdują się one w miasteczku Chivay, wioskach Cabanaconde i Huambo i oazie Canco.
W miasteczku Chivay, wiosce Cabanaconde i oazie Sangalle znajdują się również tablice upamiętniające polską eksplorację kanionu, a w wiosce Huambo szkoła podstawowa nosi od 2006 roku imię „Juan Pablo II” i jest otoczona opieką Polonijnego Klubu Podróżnika. Wszystko to zdołano osiągnąć dzięki determinacji oraz funduszom własnym odkrywców i Polonijnego Klubu Podróżnika.
Więcej informacji o dokonaniach polskich odkrywców oraz o organizowanych wyprawach i innych przedsięwzięciach Polonijnego Klubu Podróżnika można znaleźć na stronie www.odkrywcy.com.
Informacja prasowa, opr. WEM
Uczestnicy wyprawy w 1981 r.:
- Jacek Bogucki – filmowiec
- Zbigniew Bzdak – fotograf
- Piotr Chmieliński – kajakarz
- Stefan Danielski – załoga pontonu
- Krzysztof Kraśniewski – załoga pontonu
- Jerzy Majcherczyk – kapitan pontonu
- Andrzej Piętowski – kajakarz, kierownik wyprawy
Kanion Colca
Aby znaleźć Kanion Colca, trzeba wpierw znaleźć na mapie południowego Peru miasto Arequipa. Dokładnie 100 km na północ w linii prostej znajduje się Rio Colca. Jest możliwe, że na różnych mapach Colca będzie się nazywać Majes lub Camana, ponieważ w Peru jedna rzeka może mieć wiele nazw. Rio Colca ma 388 km długości, z czego przez 120 km płynie przez odkryty przez Polaków kanion.
Kanion Colca, którego ściany wznoszą się z lewej strony na ponad 3,200 m nad poziom rzeki, zaś z prawej – na 4,200 m, według niektórych źródeł jest uważany za najgłębszy kanion na Ziemi (jest dwa razy głębszy od Wielkiego Kanionu Kolorado w USA). Kanion ma długość 120 kilometrów. Różnica poziomów między jego wlotem (3,050 m n.p.m.) a wylotem (950 m n.p.m.) wynosi 2,100 m. Dno kanionu przypomina krajobraz księżycowy, pokryty głazami i pozbawiony jakiejkolwiek roślinności.
Pierwsze przepłynięcie kanionu kajakiem nastąpiło w 1981 roku. Dokonali tego Polacy. Spływ rozpoczął się 18 maja, a zakończył – 12 czerwca. W sierpniu 2008 kolejna polska wyprawa, organizowana przez członków gliwickiego Akademickiego Klubu Turystycznego „Watra”, przebyła część kanionu. Odkryto gorące źródła (nazwane na cześć klubu AKT Watra) oraz wodospad Polonia. W tym samym czasie tę samą część kanionu przebyła grupa polsko-amerykańsko-peruwiańska Colca Condor 2008 pod kierownictwem Jerzego Majcherczyka. Po wyprawie Colca Condor ‘2009 Jerzy Majcherczyk został pierwszym człowiekiem w historii, który zeksplorował cały kanion (120 km) od jego wnętrza.
