Nie tylko obrazy, broń czy stare narzędzia są eksponatami w muzealnych murach. Takiego prawa doczekują się różne przedmioty. Mało kto wie, że w Jaśle w województwie podkarpackim działa Muzeum Lizaka.
To innowacyjny pomysł oparty na chęci przedstawienia szerokiemu gronu odbiorców tradycji jasielskiej produkcji słodyczy. Obiekt ma charakter interaktywny. Przybyli tam ludzie mają możliwość smakowania surowców i wyrobów, wąchania aromatów, oglądania prezentacji multimedialnych, dotykania urządzeń i samodzielnego tworzenia wzorcowych wyrobów.
Nauka i zabawa
Obiekt zaprasza na pokazy ręcznego wytwarzania lizaków i cukierków, podczas których można obejrzeć od początku do końca jak tworzy się cukierki i lizaki. Można poszerzyć wiedzę na temat rodzajów cukrów, aromatów, barwników, opisu historycznego dostępności słodyczy. Jeśli tylko zechce, osoba zwiedzająca sama próbuje (cukry), wącha (aromaty) i miesza (barwniki). Na terenie muzeum znajdują się autentyczne urządzania przemysłowe, na których były i są wytwarzane lizaki i karmelki. Przy zakupie biletu z pakietem „zrób sam lizaka” można wejść za ladę produkcyjną i zrobić samodzielnie lizaka. To duża frajda dla dzieci, bo wracają z wyjątkową pamiątką.
Stary jak świat?
Najstarszy prekursor dzisiejszych lizaków pochodzi ze starożytnej Afryki i Azji. Archeolodzy uważają, że starożytni Chińczycy, Arabowie i Egipcjanie produkowali słodycze z owoców i orzechów, które „kandyzowali” w miodzie służącym jako środek konserwujący i wkładali w nie patyczki, aby ułatwić sobie jedzenie. W średniowieczu szlachta często jadła gotowany cukier również umieszczany na specjalnych patyczkach. W XVII wieku, gdy cukier stał się bardziej dostępny w Europie, przysmaki na patyczkach stawały się coraz bardziej popularne np. w Anglii.
W Ameryce powstała alternatywna wersja historii lizaków. Są spekulacje, że słynne lollipops wynaleziono podczas amerykańskiej wojny domowej. Inni uważają, że niektóre wersje lollipops są obecne w Ameryce od początku XIX wieku. Wraz z narodzinami automatyzacji na początku XX wieku pojawiły się lizaki w takiej formie, jaką znamy do dzisiaj.
hk