Jest nieodzownym elementem zimowego krajobrazu – szczególnie w pobliżu przedszkoli i placów zabaw. Jego biała, krągła postać, marchewkowy noc i garnkowy kapelusz nie dają się pomylić z niczym innym. Tak, to on – bałwan. Nic dziwnego, że jako symbol zimy ma swoje święto! Światowy Dzień Bałwana przypada 18 stycznia. Co warto wiedzieć o tej okazji? Jak można ją świętować? Oto odpowiedzi!
Zimą lepienie bałwana, zaraz po zjeżdżaniu na sankach, jest jedną z najbardziej tradycyjnych zabaw dla maluchów. Daje ona prawdziwe pole do popisu, szczególnie w kwestii kreatywności. W końcu bałwan nie zawsze musi składać się jedynie z trzech kul o różnej wielkości, choć tak prezentuje się naprawdę godnie. Niestety warunki atmosferyczne nie zawsze sprzyjają jego lepieniu.
Bałwany nie lubią mrozu
Wbrew temu, co mogłoby się wydawać, bałwany… nie lubią mrozu. Tak, wyjątkowo niskie temperatury nie sprzyjają lepieniu bałwana. Dlaczego? Odpowiedź jest prosta. Śnieg nie ma wówczas odpowiednich właściwości. Przy siarczystym mrozie jest on sypki, „suchy”, nie chce się lepić. Oznacza to, że nie da się mu z łatwością nadać odpowiedniego kulistego kształtu. By bałwan wyszedł idealnie, śnieg, z którego będzie lepiony, musi być „mokry”. Takie warunki najczęściej zachodzą, gdy temperatura powietrza spada do ok. -5 stopni C, bądź gdy w nocy jest ujemna, a w dzień oscyluje w okolicach 0 stopni C.
Bałwanów coraz mniej
Niestety zmiany klimatyczne nie pomagają w kontynuacji pięknej tradycji lepienia bałwanów. W niektórych rejonach świata śnieg staje się surowcem deficytowym. Dokładnie taka sytuacja zachodzi w Europie. Właśnie dlatego warto wykorzystać każdą okazję do tego, by zimą „dać życie” choć jednej ulepionej postaci. Okazją do tego może być prawdziwe święto bałwanów.
Światowy Dzień Bałwana
Światowy Dzień Bałwana nie przez przypadek wypada akurat 18 stycznia. Chodzi tu o wizualne podobieństwo liczby do śnieżnej postaci. Cyfra „8” zdecydowanie przypomina bałwanka, a towarzysząca jej „1” stanowi nawiązanie do towarzyszącej mu miotły. Wybór miesiąca jest jeszcze bardziej oczywisty niż samego dnia. W wielu regionach – głównie na półkuli północnej – styczeń jest jednym z najzimniejszych miesięcy i można spodziewać się w nim opadów śniegu.
Tradycja obchodzenia Światowego Dnia Bałwana może poszczycić się już kilkunastoletnim stażem. Po raz pierwszy święto pojawiło się w kalendarzu w 2011 roku. Warto przy tym zauważyć, że historia lepienia śnieżnych postaci sięga już Średniowiecza. Najstarsza rycina przedstawiająca namalowanego bałwana znajduje się w manuskrypcie, którego powstanie datuje się na 1380 rok. Czyżby tradycja zimowego lepienia zabawnych postaci ze śniegu była znacznie starsza, niż mogłoby się wydawać?
Bałwankowa alternatywa
Jak obchodzić Światowy Dzień Bałwana, gdy brak śniegu? Choć termin obchodów tego nietypowego święta jak najbardziej sprzyja warunkom do lepienia pięknych bałwanów, pogoda czasem płata figla. Brak śniegu albo zbyt niskie temperatury mogą skutecznie utrudnić świętowanie. Warto wtedy sięgnąć po alternatywne sposoby obchodzenia Światowego Dnia Bałwana, szczególnie gdy pociecha kipi kreatywnością i chęcią do realizacji nietypowych pomysłów.
Jednym z nich jest przeniesienie obchodów do… kuchni! Bałwanki z pianek? Czemu nie! Ich wykonanie staje się banalnie proste. Wystarczą białe, słodkie pianki, jadalne pisaki i długie wykałaczki albo słone paluszki. „Ulepione” w taki sposób bałwanki stają się smakowitą alternatywą dla tradycyjnych i mogą spełnić rolę zimowego deseru – szczególnie podane z kubkiem gorącego kakao czy herbaty.
Obchody Światowego Dnia Bałwana można poszerzyć także o oglądanie filmów. W końcu popkultura zapewniła kilka filmowych propozycji, jeśli chodzi o rozrywkę z bałwankami w roli głównej bądź tle. Doskonałym przykładem może być uwielbiana przez dzieciaki „Kraina Lodu” z przezabawnym, ulepionym ze śniegu towarzyszem Elsy i Anny – Olafem. Czytanie bajek i wierszyków o zimowej tematyce także może być świetnym dopełnieniem zabawy na 18 stycznia.
Alternatywą dla tradycyjnego obchodzenia Światowego Dnia Bałwana – albo jego dopełnieniem – może także być tworzenie kreatywnych wycinanek i wyklejanek z bałwankowymi motywami. Tu szczególnie potrzebna może okazać się wata. Reszta materiałów pozostaje dowolnością.
Rekordowe bałwany
Lepienie bałwana z jednej strony może być prawdziwą zimową atrakcją dla maluchów, a z drugiej polem do rywalizacji dla dorosłych. Obie grupy mogą się tu wykazać pomysłowością, a jej efekty czasem zasługują na miejsce w Księdze Rekordów Guinnessa. Rekordowe bałwany odnotowywane są regularnie w różnych rejonach świata. Można zaryzykować stwierdzenie, że to stale rozwijająca się sztuka… Jak wynika z zapisów w Księdze Rekordów Guinnessa, najwyższy odnotowany bałwan liczył ponad 37 metrów. Rekord przyznany został także najmniejszemu z gatunku. Osiągnął on zaledwie 3 mikrometry! Polskie bałwany także rywalizowały o krajowy tytuł rekordzisty. Największy okazał się ten ulepiony rękoma strażaków z Małopolski. Jego obwód osiągnął imponujące 28 metrów, a wysokość przekroczyła 13.
Anna Miler
