W tym roku przypada 160. rocznica wybuchu Powstania Styczniowego, uroczyście celebrowana w Polsce i przez Polonię w różnych krajach świata. Z tej okazji 21 stycznia w Filadelfii na cmentarzu komunalnym w dzielnicy Bridesburg odbyła się uroczystość złożenia wieńców na grobie spoczywającego tu uczestnika tego powstania – Hilarego Skwierzyńskiego – przez delegację składającą się z przedstawicieli Attaché RP w Waszyngtonie, Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce i harcerstwa.
W skład delegacji weszli: ppłk Karol Budniak – zastępca attaché wojskowego w Waszyngtonie, płk Krzysztof Steć – starszy doradca wojskowy przy Stałym Przedstawicielstwie RP przy Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku, Tadeusz Antoniak – komendant naczelny SWAP, Zygmunt Bielski – adiutant finansowy SWAP, dr Teofil Lachowicz – redaktor naczelny „Weterana”, Antoni Płotka – I wicekomendant SWAP, Mirosław Płotka – komendant Okręgu 10 SWAP, Janusz Romanski – I wicekomendant Okręgu 10 SWAP, druhna Maria Bielski reprezentująca nowojorskie harcerstwo oraz ks. dr Konstanty Pruszyński – kapelan Placówki #12 SWAP w Filadelfii.
Ks. dr Konstanty Pruszyński odmówił nad grobem modlitwę w intencji śp. Hilarego Skwierzyńskiego, podkreślając oddanie i poświęcenie powstańców walczących przeciwko caratowi o niepodległą Polskę. Następnie delegacja w składzie: ppłk Karol Budniak, płk Krzysztof Steć i Tadeusz Antoniak złożyła wieniec na rodzinnym grobie powstańca Hilarego Skwierzyńskiego.
Nad grobem głos zabrali: dr Teofil Lachowicz, który skrótowo omówił przebieg Powstania Styczniowego oraz rozmiar reperkusji zastosowanych przez władze carskie wobec powstańców po jego upadku, wśród których były zsyłka na Sybir i do Kazachstanu oraz wcielenie do armii carskiej – z reguły na 25 lat. To spowodowało wielką emigrację powstańców z Królestwa Warszawskiego i ziem zaborowych w świat, w tym do Ameryki.
Następnie wystąpił komendant naczelny SWAP Tadeusz Antoniak, który poinformował o inicjatywie podjętej przez Zarząd Główny SWAP ufundowania historycznej brązowej tablicy upamiętniającej wszystkich powstańców styczniowych, którzy mieszkali w Ameryce i których groby są na tutejszych cmentarzach. Archiwum SWAP-u ustaliło listę nazwisk 46 powstańców Powstania Styczniowego. Po zakończeniu prac projektowych i wykonaniu tablicy z brązu, zostanie wystawiona w głównym kościele w Narodowym Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej w Doylestown, PA.
Ppłk Karol Budniak w imieniu attaché wojskowego gen. Krzysztofa Nolberta i swoim własnym podziękował weteranom Pl. #12 SWAP za podjętą inicjatywę oraz za zorganizowanie uroczystości złożenia wieńca na grobie Hilarego Skwierzyńskiego w Filadelfii, PA.
Dr Janusz Romański – Kronikarz Pl. #12 SWAP
opr. JLS
Hilary Skwierzyński przybył z Polski do Ameryki po upadku Powstania Styczniowego i osiedlił się w Filadelfii. Tu pracował, następnie w 1924 r. aktywnie włączył się w działalność Pl. #12 SWAP. Był znany jako gorący patriota oddany sprawom Polski. Aktywnie uczestniczył w życiu filadelfijskiej Polonii do końca swoich dni.
* * *
Powstanie Styczniowe skierowane było przeciwko zaborcy rosyjskiemu. Ogłoszone zostało w Manifeście 22 stycznia 1963 roku przez Tymczasowy Rząd Narodowy, trwało do jesieni 1964 r. Swoim zasięgiem objęło ziemie zaboru rosyjskiego, Królestwo Polskie i ziemie zabrane.
