Polonijny Dzień Dwujęzyczności, czyli Polish Billingual Day, obchodzony jest w każdy trzeci weekend października, w tym roku 21-22 października będziemy świętować już po raz 9. Pomysłodawcą i organizatorem dnia polskiego języka jest DSNY Foundation, poprzednio funkcjonująca jako Dobra Polska Szkoła, która w 2020 roku zmieniła nazwę na nową. DSNY Foundation jest jedynym głównym koordynatorem Polonijnego Dnia Dwujęzyczności.
![](https://bialyorzel24.com/app/uploads/2023/10/matka-dziecko.jpg)
Na początku warto odpowiedzieć na pytanie, czym jest dwujęzyczność? Najkrócej mówiąc, jest to praktyczna umiejętność posługiwania się dwoma językami. Dwujęzyczność w natywnym ujęciu dotyczy osób, które posługują się dwoma językami, używając ich w sposób naturalny. Ma to związek z czasem (wczesne dzieciństwo) i sposobem przyswajania (nieświadomym uczeniem się) języków. Osoby dwujęzyczne różnią się od tych, które uczą się kolejnego języka – języka obcego, a nie drugiego – na kursach, lektoratach, lekcjach w szkole. Nie oznacza to, że w późniejszym wieku nie można stać się dwujęzycznym. Jeżeli opanuje się drugi język w stopniu bardzo zaawansowanym, umożliwiającym swobodną, wręcz automatyczną, rozmowę na różne tematy, wówczas także mówimy o dwujęzyczności.
Czasami rodzice mają wiele wątpliwości dotyczących dwujęzyczności. Przede wszystkim obawiają się zamętu w głowie dziecka oraz opóźnienia w nauce szkolnej i problemów edukacyjnych. Naukowe badania przedstawiają jednak inny obraz tego zagadnienia. Badacze wymieniają sześć korzyści, które pozwalają osobom dwujęzycznym radzić sobie sprawniej niż jednojęzycznym w życiu społecznym. Są to:
- Giętkość mentalna, rozumiana jako możliwość patrzenia na rzeczy z różnych punktów widzenia.
- Umiejętność rozwiązywania problemów. Badania pokazały, że dzieci dwujęzyczne szybciej osiągają etap abstrakcyjnego myślenia, sprawniej analizują złożone informacje, omijając zbędne elementy i skupiając się nad tymi ważnymi i dzięki temu są w stanie utworzyć różne hipotezy w celu rozwiązania problemów.
- Zdolności metajęzykowe, pojmowane szczególnie jako umiejętności odczytywania prawdziwego celu komunikacji nadawcy ukrytego w wypowiedzi „pomiędzy wierszami”. To bardzo ważne narzędzie. Dzięki niemu osoba dwujęzyczna jest w stanie sprawniej się porozumiewać z otoczeniem i osiągać swój cel.
- Umiejętność uczenia się, nie tylko poprzez wykorzystanie informacji danej, ale również jako możliwość tworzenia nowych rozwiązań z nabytych informacji.
- Umiejętność tworzenia relacji interpersonalnych. Dzięki swoim umiejętnościom metajęzykowym osoba dwujęzyczna, szybciej odczytując sytuacje, jest w stanie lepiej rozumieć punkt widzenia drugiej osoby i skuteczniej się z nią porozumiewać.
- Dzięki znajomości języków i treningowi umysłowemu, zgodnie z wynikami testów prowadzonych na osobach starszych, starzeją się one umysłowo od dwóch do czterech lat później.
Jak pomóc dziecku w dwujęzyczności?
- wsparcie dzieci przez rodziców w kształtowaniu języka jest niezastąpione – rodzice powinni zwracać uwagę na styl mówienia dzieci, delikatne korygować nieprawidłowości językowe;
- obserwować, czy dziecko nie myli obu języków; jeżeli tak się dzieje, należy komunikować o tym dziecku, aby miało świadomość pomyłek;
- w miarę możliwości zapewnić dziecku kontakt z rodziną mieszkającą za granicą;
- czynne słuchanie – nie przytakiwać, zamiast tego brać aktywny udział w komunikacji z dzieckiem;
- często chwalić dziecko;
- wspólnie czytać z dzieckiem książki na głos.
Trzy najważniejsze porady dla rodziców, którzy chcą wychować dziecko dwujęzyczne:
- Konsekwencja rodzica jest najważniejsza.
- Dwujęzyczność to ogromny potencjał, dar, skarb – zawsze należy pamiętać o zaletach płynących z dwujęzyczności.
- Mówić do dziecka po polsku!
Dwujęzyczne dzieci, a później dorośli osiągają lepsze wyniki w nauce, mają większe możliwości adaptacji społecznej i kulturowej. Cechuje ich wyższa pozycja społeczna i często materialna. Dwujęzyczność to także niewątpliwa zaleta na rynku pracy. Osoby, które władają biegle dwoma lub więcej językami, mają większe szanse rekrutacyjne. Dokładając do tego odpowiednie wykształcenie mogą wręcz przebierać w ofertach, bowiem ich rynek pracy jest potencjalnie dużo szerszy i szansa w otrzymaniu posady dużo większa.
Sylwia Wadach Kloczkowska
Nauczycielka Szkoły Języka Polskiego im. św. Jana Pawła II w Bostonie
Bibliografia: