W niedzielę, 8 października, w sali konferencyjnej usytuowanej w siedzibie głównej Polsko-Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej na Greenpoincie, odbyło się spotkanie, w trakcie którego zainaugurowano działalność Instytutu Generała Kuklińskiego w Ameryce (General Kuklinski Institute of America).
Powstanie Instytutu było możliwe dzięki współpracy warszawskiej Izby Pamięci Generała Kuklińskiego (obecnie Muzeum Zimnej Wojny im. generała Kuklińskiego) ze Stowarzyszeniem Weteranów Armii Polskiej w Ameryce (SWAP). Weterani użyczyli między innymi swojej siedziby na Manhattanie na działalność biura Instytutu.
Niedzielne wydarzenie cieszyło się bardzo dużym zainteresowaniem Polonii, która szczelnie wypełniła całą salę. W uroczystości udział wzięli: Tadeusz Antoniak – komendant naczelny SWAP, Filip Frąckowiak – dyrektor warszawskiego Muzeum Zimnej Wojny, a także dyrektor nowo powstałego Instytutu Generała Kuklińskiego w Ameryce. Wykład na temat osoby gen. Ryszarda Kuklińskiego i jego zasług dla Polski wygłosił dr hab. Sławomir Cenckiewicz, dyrektor Wojskowego Biura Historycznego i autor książki „Atomowy szpieg. Ryszard Kukliński i wojna wywiadów”. Polskie władze w trakcie spotkania reprezentowali: Adrian Kubicki – konsul generalny RP w Nowym Jorku oraz wicekonsul Stanisław Starnawski.
– Trzy lata temu podjąłem działania, które miały na celu utworzenia instytucji niezależnej i pozarządowej, służącej edukacji, kim był generał Kukliński i jaka była jego misja, którą oficerowie CIA nazywali najważniejszą misją szpiegowską w okresie zimnej wojny – powiedział między innymi Filip Frąckowiak, dyrektor Instytutu Generała Kuklińskiego w Ameryce. – Moje działania spotkały się z dużym zainteresowaniem Amerykanów. Myślę, że Instytut może mieć bardzo duże znaczenie w dotarciu do nich oraz do amerykańskich ośrodków decyzyjnych. Chcemy w naszymi wiadomościami dotrzeć także do młodzieży oraz do środowisk polonijnych. Uważamy, że bardzo istotne jest, aby cały czas inspirować Polonię mieszkającą w Stanach Zjednoczonych, która jest bardzo ważna dla Rzeczypospolitej Polskiej. Chciałbym, aby mottem działalności Instytutu były słowa Ronalda Reagana: „Historia uczy, że stabilność Europy jest zagrożona wtedy, gdy Polska doświadcza ucisku” – dodał dyrektor.
W swoim wykładzie Sławomir Cenckiewicz podkreślił między innymi jak wyjątkową postacią był Ryszard Kukliński, który dzięki wrodzonemu sprytowi i inteligencji, nie mając przeszkolenia w służbach specjalnych, sam nauczył się szpiegowskiego rzemiosła i przez blisko dekadę działalności w Sztabie Generalnym Ludowego Wojska Polskiego jego współpraca z CIA nie została wykryta. Zdaniem historyka podobnych przypadków w bloku państw Układu Warszawskiego zwyczajnie nie było, a działalność generała i przekazywane przez niego unikalne mapy pozwoliły Amerykanom na poznanie rzeczywistych planów Sowietów i wpłynęły na bieg historii.
Głównym celem nowo powołanego Instytutu będzie wspieranie i promowanie relacji polsko-amerykańskich, nauka o wspólnej historii obu państw oraz podtrzymywanie pamięci o generale Ryszardzie Kuklińskim i jego osiągnięciach. W planach jego działalności są między innymi różnego rodzaju spotkania i konferencje. W skład zarządu Instytutu oprócz Filipa Frąckowiaka – jego dyrektora – weszli również komendant naczelny SWAP Tadeusz Antoniak oraz wice komendant Placówki 12. SWAP Jacek Szklarski.
Tekst i zdjęcia Marcin Żurawicz
