piątek, 26 lipca, 2024
Strona głównaDziałySylwetki70. rocznica stracenia gen. Augusta Emila Fieldorfa ps. „Nil”

70. rocznica stracenia gen. Augusta Emila Fieldorfa ps. „Nil”

Emil Fieldorf urodził się 20 marca 1895 roku w Krakowie. Szybko związał się z krakowskim środowiskiem piłsudczykowskim. Jako nastolatek wstąpił do Związku Strzeleckiego, marząc o wywalczeniu czynem zbrojnym niepodległości dla Polski. Historia szybko dała mu okazję skonfrontowania swoich marzeń z rzeczywistością. W 1914 roku wybuchła I wojna światowa i dziewiętnastoletni Emil wraz z innymi członkami Związków Strzeleckich wyruszył na front rosyjski, do Kongresówki. Pierwsze niepowodzenia prób wywołania powstania na ziemiach zaboru rosyjskiego nie zniechęciły przyszłego generała. Walczył w I Brygadzie Legionów aż do kryzysu przysięgowego w 1917 roku.

Kadr z filmu Ryszarda Bugajskiego „Generał Nil”, w roli Fieldorfa Olgierd Łukasiewicz. Fot. Filmweb, CC-BY-NC

Doświadczenia legionowe w dużej mierze wyznaczyły dalsza ścieżkę życia Fieldorfa. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1. Pułku Piechoty Legionów, podczas przewrotu majowego w 1926 r. walczył po stronie Piłsudskiego na ulicach Warszawy. W kampanii wrześniowej nie miał szczęścia – jego pułk przerzucony spod Tarnopola do Armii Prusy został rozbity 8 września w bitwie pod Iłżą. Początkowo Fieldorf wybrał emigrację. Jednak – jak podaje jego żona we wspomnieniach – w Londynie pamiętano mu jego związki z obozem sanacyjnym, który srodze zawiódł polskie społeczeństwo w 1939 r. Generał na własną prośbę już w 1940 r. został przerzucony do Polski. W 1942 roku został mianowany dowódcą Kedywu (Kierownictwa Dywersji) pod pseudonimem „Nil”. Wsławił się m.in. wydaniem rozkazu zabicia dowódcy SS i policji w dystrykcie warszawskim Franza Kutschery.

Niedługo przed upadkiem Powstania mianowano go dowódcą organizacji NIE, która miała za zadanie organizowanie oporu przeciw Sowietom. Wkrótce jednak, w marcu 1945 r., Fieldorf został aresztowany przez NKWD. Na swoje szczęście, był dla funkcjonariuszy „tylko” Walentym Gdanickim – pracownikiem kolejowym, który nielegalnie posiadał dolary. To jednak wystarczyło, by zostać skazanym na pracę przymusową w kopalni węgla na Uralu.

Po powrocie, w 1947 r., Fieldorf zrezygnował z dalszego oporu. Miało na to wpływ m.in. doświadczenie nieudanego Powstania Warszawskiego, a także przekonanie o niemożliwości sukcesu w walce z systemem komunistycznym. Korzystając z „amnestii” ogłoszonej w 1948 roku, postanowił ujawnić swoje prawdziwe personalia i powrócić do normalnego życia. Władza totalitarna nie zostawiła go jednak w spokoju. Aresztowano go 10 listopada 1950 roku. UB proponowało „Nilowi” współpracę, stosując różne metody, od perswazji do tortur. Fieldorf jednak nie przystał na współpracę (podobno miał zostać prezesem organizacji WiN pod kontrolą UB i ujawniać byłych akowców). Jego adwokat proponował mu napisanie prośby o ułaskawienie, ale generał nie chciał jej podpisać, bo oznaczałoby to zarazem przyznanie się do winy.

Generał skazany został na śmierć na mocy dekretu PKWN z 31 sierpnia 1944 r. o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy i zdrajców Narodu Polskiego – za współpracę z okupantem. Chodziło głównie o zarzut mordowania przez Kedyw partyzantów Gwardii i Armii Ludowej. Pierwszy wyrok śmierci na Generała wydany został przez Sąd Wojewódzki w Warszawie 16 kwietnia 1952 r., potwierdził go Sąd Najwyższy 12 grudnia. Wyrok wykonano 24 lutego 1953 r., miejsce spoczynku do dzisiaj nie zostało ujawnione.

muzhp.pl

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Najpopularniejsze

Ostatnio dodane

- Advertisment -