Oprócz wieńców, nieodzownym elementem dożynek jest chleb, który oznacza owoc pracy rąk ludzkich, a nade wszystko dar Boga, przypomina o tym, że ziemia z Jego woli wydaje plony, a człowiek potrafi je spożytkować. Do poświęcenia na mszy dożynkowej nie używa się chleba z marketu. Kiedy to tylko możliwe, bochen jest wypiekany przez gospodynie.
Bochen na uroczystość
Co roku starości dożynek wręczają chleb gospodarzowi danego terenu – wójtowi lub burmistrzowi. Bochen ten musi być następnie poświęcony, podzielony i rozdany. Chleby dożynkowe zazwyczaj są okrągłe i wielkie, wypiekane z mąki pszennej, a następnie przyozdabiane. Mogą mieć rożne efektowne kształty, na przykład są formowane na podobieństwo snopu zboża.
Bogata symbolika
Chleb – owoc ziemi oraz pracy rąk ludzkich – jest symbolem życia, radości, sytości, szczęścia. Symbolizuje dom rodzinny, w którym ojciec lub matka dzielą chleb między domowników. Wspólnie spożywany chleb jest znakiem gościnności, przyjaźni, wspólnoty. Chleb – symbol wszystkich potrzeb człowieka – w czasie mszy św. symbolicznie staje się Ciałem Chrystusa, pokarmem na życie wieczne.
Znaki szacunku
Tradycja nakazuje, by chleb darzyć czcią nie tylko w czasie dożynek, ale także na co dzień. Nie ma mowy o marnowaniu czy jego wyrzucaniu. Kiedyś na wsiach zakazywano kładzenie go odwrotną stroną, to zwiastowało kłopoty. Wyrazem umiłowania chleba jako daru Bożego było całowanie kawałka, który spadł na podłogę. Zwyczajem, który przetrwał w niektórych rodzinach, jest rozpoczęcie krojenia od symbolicznego zaznaczenia krzyża.
Przepis na domowy chleb
Składniki:
1 kg mąki pszennej typ 650, 1 litr letniej wody, 10 dag drożdży, 1 płaska łyżka soli, 1 płaska łyżka cukru, 100 g otrębów pszennych lub owsianych, 6 łyżek słonecznika, 8 łyżek siemienia lnianego.
Przygotowanie:
Drożdże rozpuścić w letniej wodzie. Wymieszać wszystkie suche składniki. Dolać wodę z drożdżami i mieszać drewnianą łyżką przez 5 minut. Przygotować foremkę do pieczenia. Może być okrągła lub duża keksówka. Po wyrobieniu ciasta przełożyć do wyspanej mąką formy. Przykryć ściereczką, odstawić na 15 minut, aby ciasto wyrosło. Potem wstawić do piekarnika rozgrzanego do 160 stopni i piec około godziny.
HK
