Jak wyglądało życie na terenie Polski w czasie niemieckiej okupacji? Jak wyglądała wojenna rzeczywistość wielu rodzin żyjących w tamtych niełatwych czasach? „Moje Wspomnienia. Wysiedlenie z Rodzinnej Ziemi Sztumskiej w 1939 roku” dają możliwość spojrzenia na wydarzenia tamtego okresu z perspektywy osoby biorącej w nich udział. I to nie dorosłego, a dziecka. Swoje wspomnienia z okresu wojny i lat powojennych spisała Teresa Donimirska Piechocka – członkini polonijnej społeczności nowojorskiego Rockaway.
Rodzinna historia
Rodzina autorki wielokrotnie słuchała tej historii. Donimirska Piechocka jest Polką, która w wieku zaledwie 10 lat musiała stawić czoła wojennej rzeczywistości. Ta całkowicie zmieniła jej dotychczasowe życie. Autorka w czasie wybuchu II wojny światowej wychowała się w dużym, 400-hektarowym gospodarstwie. Była najmłodsza z siedmiorga dzieci Marii Rzepnikowskiej i Kazimierza Donimirskiego. Niemiecka agresja na Polskę nie oddzieliła rodziny od polskiej kultury, wprost przeciwnie – rodzice Teresy w czasie okupacji pielęgnowali polską kulturę i to wyjątkowo aktywnie, m.in. brali czynny udział w organizacji polskich wydarzeń kulturalnych. Działania rodziców nie uszły uwadze okupantów. Kiedy ci przyszli do rodzinnego domu autorki, ta początkowo nie miała pojęcia, co oznaczać dla niej będzie nagła wyprowadzka…
Decyzja o książce
Musiało minąć kilkadziesiąt lat, by Teresa Donimirska Piechocka zdecydowała się spisać swoje wspomnienia. Książka je zawierająca nie powstałaby, gdyby nie rodzina autorki, a dokładnie jej wnuki, zafascynowane historią życia swojej 93-latka babci. Ich ciekawość tematyki związanej z II wojną światową i realiów życia w jej okresie były dla autorki przyczynkiem do tego, by spisać swoją historię. Tak mieszkająca w Rockaway Park Polka podjęła decyzję o przelaniu wspomnień – nierzadko trudnych i bolesnych – na papier, tak by sięgnąć po nie mogli nie tylko jej najbliżsi, ale i inne osoby pasjonujące się tematyką niemieckiej okupacji.
„Moje Wspomnienia. Wysiedlenie z Rodzinnej Ziemi Sztumskiej w 1939 roku” to książka, która przenosi czytelnika w realia II wojny światowej, przedstawione z perspektywy bardzo młodej osoby, dorastającej w czasie wydarzeń lat 1939-1945. Autorka opisała na jej kartkach historię polskiej rodziny w Prusach Wschodnich. Perspektywa, którą przyjęła, jest jej własną. Wojna jest tu zatem przedstawiona tak, jak widziała ją wówczas dziewięcioletnia dziewczynka. Autorka opisuje ją przez pryzmat doświadczeń – jej i jej rodziny.
Donimirska Piechocka na kartkach książki opisuje historię kolejnych lat swojego życia – dzieciństwa i dorastania upływających w niełatwym okresie wojny. Autorka nie tylko wspomina okoliczności tułaczki, do której zmuszona została jej rodzina, ale też czas po zakończeniu wojny. Niestety przegrana Niemiec nie oznaczała dla nastolatki zakończenia zmagań z trudami rzeczywistości. Kolejne lata przyniosły nowe wyzwania. Była nimi komunistyczna rzeczywistość. Nie pozwoliła wrócić rodzinie do życia sprzed wojny. Stanęła na drodze do odzyskania praw do rodzinnego domu.
Amerykańskie wydanie
Dobrą wiadomością dla wszystkich chcących zapoznać się z historią spisaną przez Teresę Donimirską będzie informacja, że jej książka została wydana nie tylko w ojczystym języku autorki. „Moje wspomnienia. Wysiedlenie z rodzinnej Ziemi Sztumskiej w 1939 roku” dostępne są także w przekładzie angielskim. Podjęła się go wnuczka Donimirskiej. Dzięki temu treści zawarte w „My Memoir: Nazis and Communists. Growing up in 1940s war-torn Poland” będą mogły dotrzeć do każdego czytelnika, zainteresowanego tematyką II wojny światowej i realiów dorastania w jej okrutnych okolicznościach. Teraz język nie będzie stanowił przeszkody.
Anna Miler
