American Council for Polish Culture, Inc. (ACPC) to charytatywna organizacja promująca polską kulturę, edukację i historię. Powstała w 1948 roku i jest organizacją-parasolem dla kulturalnych organizacji rozsianych po całych Stanach Zjednoczonych.
Geneza i działalność
Założona w 1948 r., ACPC reprezentuje obecnie interesy około 32 organizacji z 13 stanów i Dystryktu Kolumbii. Zarząd ACPC składa się z 26 wybranych osób, a także prezesów z każdej należącej organizacji, byłych prezesów ACPC oraz mianowanych przez prezesa członków różnych komisji. Zarząd spotyka się trzy razy w roku: wiosną, w lecie i jesienią. Ostatni rok był jednak inny niż poprzednie ze względu na restrykcje związane z Covid-19, w związku z czym zarząd spotykał się wirtualnie.
Konwencje ACPC odbywają się w różnych stanach i zwykle są organizowane na poziomie lokalnym przez miejscowe organizacje – gospodarzy spotkania albo przez specjalny komitet. Początkowo zjazdy odbywały się wyłącznie w USA, ale po upadku komunizmu, z ogromnym zainteresowaniem ze strony członków, konwencje zaczęto organizować także w Polsce: w Pułtusk w 1991 r., Krakowie w 2002 r., Gdańsku w 2006 r. i Warszawie w 2019 r., a poza tym w latach 1997 i 2017 zjazdy obyły się w Toronto w Kanadzie. Coroczne konwencje odgrywają szczególnie ważną rolę, bo każdego roku podejmowane są na nich decyzje organizacyjne oraz dokonywany jest wybór zarządu. Ponadto na uroczystym bankiecie odbywającym się na zakończenie konwencji wręczane są nagrody, a mianowicie: Distinguished Service Award, Cultural Achievement Award, Founders Award oraz okazyjnie Lifetime Achievement Award i Jan de Rosen Award.
Ponadto ACPC od lat oferuje 4 różne programy stypendialne, w ramach których dzieci i wnuki każdego członka mogą skorzystać z finansowego wsparcia. Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej: www.polishcultureacpc.org
ACPC wydaje też oficjalną publikację „Polish Heritage” w celu rozpowszechniania wiedzy na temat kultury i historii Polski. Można tam też znaleźć sprawozdania z działalności poszczególnych organizacji działających pod egidą ACPC i organizowanych przez nie wydarzeń, takich jak np. obchody ważnych rocznic historycznych czy koncerty i inne wydarzenia kulturalne. Publikacja ta jest rozsyłana nie tylko do członków i organizacji, ale także do uczelni, bibliotek i innych organizacji kulturalnych.
Projekty krajowe i międzynarodowe
Przez szereg lat ACPC było zaangażowanych w wiele projektów krajowych i międzynarodowych. Warto wymienić kilka z nich:
- Udana zbiórka pieniędzy na Amerykańskie Centrum Kultury Polskiej w Waszyngtonie, które zostało założone w 1992 roku i teraz jest działa nadzorem Fundacji Kościuszkowskiej;
- ACPC stało na czele ogólnokrajowej kampanii zbierania funduszy na renowację pomnika gen. Kazimierza Pułaskiego w Savannah, GA, podczas której zebrano około miliona dolarów;
- Zebrano 50 tys. dolarów w 1992 r. na pierwsze centrum komputerowe w dotkniętej kryzysem gospodarczym Europie Wschodniej, a mianowicie w Siedlcach w Polsce, które funkcjonuje do dzisiaj;
- Adam Styka Art Competitions, które miały miejsce co roku przez 20 lat w Doylestown, PA, podczas którego artyści polskiego pochodzenia mieli szanse podzielić się swoją pracą. Wystawa była prowadzona przez Towarzystwo Dziedzictwa Polskiego w Filadelfii we współpracy z ojcami paulinami z Narodowego Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej w Doylestown;
- Przez minione 20 lat ACPC zyskała poparcie Polonii i organizacji polsko-amerykańskich w corocznej Krajowej Konferencji Nauk Społecznych (National Conference for the Social Studies), w których uczestniczy co roku co najmniej 4 tysiące nauczycieli z całych Stanów Zjednoczonych. Stoisko ACPC pt. „Polish Perspectives” okazało się budzić spore zainteresowanie, bo co roku zwiększała się ilość nauczycieli odwiedzających stoisko, co było szczególnie ważne, bo to właśnie oni odgrywają ogromną rolę w szerzeniu i przekazywaniu tej wiedzy młodszym pokoleniom. Na stoisku oferowane były książki i broszurki od polskiego rządu w języku angielskim oraz mnóstwo innych ciekawych publikacji wybitnych autorów polskich, opisujących bogaty wkład Polaków w działania na rzecz wolności i rozwoju Stanów Zjednoczonych i świata. ACPC jest bardzo wdzięczna za wparcie finansowe dla tego projektu.
Pamięć historyczna
Amerykańska Rada Kultury Polskiej od kilku lat konsekwentnie podejmuje działania zmierzające do upamiętnienia i rozpowszechnienia wiedzy na temat pierwszych polskich osadników w Ameryce oraz ich wkładu w rozwój społeczeństwa obywatelskiego. Jak wiadomo, pierwsi polscy imigranci pojawili się na amerykańskiej ziemi, a dokładnie w Jamestown, w 1608 roku. Byli oni wysoko wykwalifikowanymi rzemieślnikami i dzięki swojemu doświadczeniu założyli nad rzeką James pierwszą hutę szkła, zajmowali się też wytwarzaniem smoły, mydła i innych produktów. Polacy zbudowali też w osadzie pierwsze studnie, stawiali domy i pomieszczenia gospodarskie, byli cenionymi cieślami i kowalami, byli lojalni, pracowici, zdolni i wytrwali. To właśnie oni w 1619 r. zorganizowali pierwszy w historii Ameryki strajk, by zyskać prawo głosu. Kiedy wybuchł strajk, nad życiem gospodarczym kolonii zawisła groźba kryzysu i wtedy interweniował Londyn, uznając żądania Polaków za słuszne, nakazując im jednak przyuczenie do rzemieślniczego fachu także innych osadników. Polacy, więc wygrali ten pierwszy strajk i otrzymali prawa 21 lipca 1619 roku.
W 2019 r. ACPC zorganizowała wystawę z okazji 400. rocznicy tych wydarzeń. Wtedy też, po krótkich staraniach delegacji ACPC, gubernator Wirginii Ralph Northam wydał specjalną proklamację, aby uczcić i upamiętnić tę rocznicę. Oprócz proklamacji, Departament Turystyki przyjął od ACPC 10 000 ulotek o polskich rzemieślnikach w Jamestown, które zostały umieszczone w centrach powitalnych w stanie Wirginia. Dzięki tym staraniom przypomniano o tym wycinku polsko – amerykańskiej historii. Na stronie internetowej ACPC można znaleźć materiały edukacyjne i gotowe lekcje dla nauczycieli dotyczące kolonii Jamestown. Ostatnio jedna z lekcji „Polacy w Jamestown” zyskała zainteresowanie Gordona Blacka, przewodniczącego Komitetu do spraw edukacji i stosunków etnicznych przy Kongresie Polonii Amerykańskiej w północnej Kalifornii. Jego plan i starania na rzecz potwierdzenia tego, że Polacy są przykładem wkładu emigrantów w tym kraju i dążenie na rzecz włączenia tych informacji w program studiów etnicznych w Kalifornii jest obecnie w czwartej i ostatniej wersji projektu. Po zatwierdzeniu przez stanową Radę Edukacji ta wersja będzie dostępna w całych Stanach Zjednoczonych.
W 2020 roku przypadała100. rocznica Bitwy Warszawskiej („Cudu nad Wisłą”). W celu uczczenia tej rocznicy został zorganizowany specjalny patriotyczny program z koncertem przedstawiony przez przyjaciół ACPC z udziałem Chicago Chopin Society. To wydarzenie można obejrzeć na YouTube pod adresem: https://youtu.be/2KFDyKcjj3U
Kolejną tradycją jest odbywający się już od kilkunastu lat co roku konkurs imienia Marcelli Kochańskiej Sembrich, organizowany dla śpiewaków polskiego pochodzenia. Jego zwycięzca jest prezentowany na koncercie podczas Konwencji. ACPC również sponsoruje jedną z nagród przyznawanych podczas Chopin Competition w Miami, który odbywa się co 5 lat. ACPC jest także sponsorem Historical Markers Project, które przedstawiają i upamiętniają ważne polskie osoby, miejsca i wydarzenia.
Szczegółowe informacje, sprawozdania i zdjęcia z działalności ACPC i wszystkich zrzeszonych organizacji można znaleźć na stronie internetowej: www.polishcultureacpc.org
