W niedzielę, 30 maja 2021 r., minęło dokładnie 100 lat od powołanie do życia Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce. W tym też dniu w Amerykańskiej Częstochowie zainaugurowano obchody, które ze względu na pandemię zostały rozłożone w czasie.
Hołd Bohaterom
Do Amerykańskiej Częstochowy przybyli weterani – członkowie Okręgów i Placówek SWAP ze wschodniego wybrzeża USA oraz goście: prezes Korpusu Pomocniczego Pań działającego przy SWAP – sybiraczka Helena Knapczyk, attaché obrony w Waszyngtonie gen. Cezary Wiśniewski, wicekonsul z Nowego Jorku Mateusz Gmura, płk Jarosław Oleśkiewicz –przedstawiciel rządu RP przy ONZ, przedstawiciel Polsko-Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej Franciszek Piwowarczyk, Wiesław Wierzbowski – prezes Kongresu Polonii Amerykańskiej we Wschodnim Massachusetts i przewodniczący Klubu Gazety Polskiej w Bostonie oraz reprezentacja Związku Harcerstwa Polskiego w Ameryce.
Ceremonię upamiętniającą oraz modlitwę za zmarłych na cmentarzu poprowadził o. Krzysztof Drybka. Dr Teofil Lachowicz przypomniał zebranym sylwetki zasłużonych weteranów. Złożono wieńce pod pomnikiem Ignacego Paderewskiego, a także na grobach: pierwszego prezesa – komendanta Teofila Starzyńskiego oraz komendantów: Hieronima Wyszyńskiego, Wincentego Knapczyka, Antoniego Chrościelewskiego oraz Antoniego Domino. Natomiast komendanci poszczególnych placówek i okręgów złożyli wieńce na grobach byłych członków placówek i okręgów.
Uroczystą mszę świętą odprawił przeor Amerykańskiej Częstochowy ojciec Marcin Ćwierz, który w związku z tym, że w Stanach Zjednoczonych obchodzono także Memorial Day, w swoim kazaniu wspomniał wszystkich weteranów, również tych, którzy na frontach różnych wojen na przestrzeni lat walczyli i tracili swoje życie w imię hasła „Bóg – Honor – Ojczyzna”.
Pamięć pokoleń
Po mszy św. odbyła się część oficjalna, którą poprowadził p.o. Komendanta Naczelnego SWAP Tadeusz Antoniak. Odczytał list gratulacyjny od prezydenta RP Andrzeja Dudy, które Stowarzyszenie otrzymało z okazji tego pięknego jubileuszu. Wszystkie listy gratulacyjne, których wpłynęło wiele, zostaną opublikowane w wydaniu specjalnym miesięcznika Weteran. Komendant dziękując oraz gratulując wszystkim członkom Stowarzyszenia, podkreślił, iż przynależność do SWAP to zaszczyt, ale również zobowiązanie. – W odróżnieniu od naszych wspaniałych poprzedników i założycieli SWAP, żołnierzy Armii Błękitnej, II wojny i II konspiracji, nie braliśmy udziału w żadnej wojnie o niepodległość, dlatego też nasze obowiązki są inne (…) w dzisiejszych czasach musimy dbać o pamięć historyczną dla następnych pokoleń Polaków, w tym dla Polonii. Musimy nagłaśniać fenomen Czynu Zbrojnego Wychodźstwa Polonii Amerykańskiej, ale również głosić prawdę historyczną związaną z wyjątkową rolą Polski w okresie II wojny światowej, ale również bronić jej dobrego imienia – mówił.
Kolejno głos zabrał generał Cezary Wiśniewski, który gratulując wielu lat działalności, podkreślił i podziękował za to, że podczas swojej służby miał zaszczyt poznać ludzi o wielkim etosie patriotycznym. Konsul Mateusz Gmura odczytał list gratulacyjny od konsula generalnego z Nowego Jorku Adriana Kubickiego.
Na koniec części oficjalnej członkowie Komitetu Smoleńsko-Katyńskiego wręczyli pamiątkowe ryngrafy z okazji 100-lecia. Ryngrafy z wizerunkiem pomnika Żołnierzy Wyklętych, który stoi w Amerykańskiej Częstochowie, wręczono na ręce opiekunów muzeum SWAP: adiutanta generalnego Marka Chrościelewskiego oraz dr. Teofila Lachowicza. Drugim ryngrafem obdarowano generała Cezarego Wiśniewskiego, w podziękowaniu za jego wyjątkowe zaangażowanie w pomoc weteranom mieszkającym w USA oraz jego współpracę z różnymi organizacjami polonijnymi, w tym Komitetem Smoleńsko-Katyńskim i Klubami GP.
Po części oficjalnej zaproszono wszystkich gości i weteranów na tradycyjną wojskową grochówkę z miejscowej kuchni.
Aneta Antoniak
